اقتصاد سياسي تغييرات لايحۀ بودجه (اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي) در مجلس شوراي اسلامي

هدف از انجام اين مطالعه، شناخت الگو و تحليل تغييرات كمي لوايح بودجه اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي در مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بر «نظريۀ بشكه گوشت خوك» است. در اين مطالعه، تغييرات ارقام جداول بودجه در سطوح كلان و رديف‌هاي بودجه تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي در دورۀ‌هاي (1400- 1376) و (1400-1388) احصا و مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. در طول دورۀ بررسي اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي، 4261 رديف بودجه پايدار و متفرقه در مجلس تغيير كرده است. شاخص‌هاي احصا شده، نشان مي‌دهد كه مجلس در تغييرات بودجه تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي، جايگاه قابل توجهي دارد و به طور متوسط، حداقل يك- سوم اعتبارات تملك در لايحه را تغيير مي‌دهد. حدود 88 درصد تغييرات مجلس در رديف‌هاي بودجه‌اي تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي، در جهت افزايش اعتبار رديف‌هاي پايدار موجود و ايجاد رديف‌هاي جديد عمراني بوده است. موضوع راه‌ها و جاده‌ها، و تأمين و توزيع آب، اصلي‌ترين محورهاي اولويت‌دار نمايندگان براي فشار و درخواست به تغيير و افزايش اعتبارات تملك دارايي در مجلس بوده است. همچنين به طور متوسط، هر ساله، حدود 47 رديف جديد اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي در مجلس ايجاد شده است. تحليل استنباطي و آزمون فرضيه‌هاي پژوهش، نشان مي‌دهد كه رويكرد بشكه گوشت خوك در تغييرات اعتبارات لايحۀ بودجه در مجلس در دورۀ مورد بررسي تأييد مي‌شود. نتايج، نشان مي‌دهد كه بالاترين حجم تغييرات اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي در قانون، نسبت به لايحۀ بودجه در سال هاي تغيير سياسي دولت و مجلس، مصادف با اولين سال آغاز مجلس‌ها كه آخرين سال دولت‌ها نيز مي باشد، اتفاق مي افتد. از سوي ديگر، اندازه تغييرات رشد مصارف بودجه تملك دارايي در مجلس، از همسويي سياسي بين مجلس و دولت نيز تبعيت نمي‌كند.