بررسي تأثير استفاده از اسانس پونه كوهي (Origanum L.onites) و گل ختمي (Althaea officinalis) در شير بر ويژگي‌هاي رشد و پاسخ‌هاي متابوليكي گوساله‌هاي شيرخوار هلشتاين

اين مطالعه با هدف استفاده از اسانس هاي پونه كوهي و گل ختمي با غلظت g/kg As fed 1 به شير و بررسي تأثير آن برعملكرد، ويژگي هاي رشد، وضعيت نمره مدفوع، تخمير شكمبه و فراسنجه هاي خون گوساله هاي شيرخوار هلشتاين انجام شد. شش تيمار آزمايشي با دو سطح شير خام مصرفي (شش ليتر و نه ليتر) و سه نوع اسانس (بدون اسانس، اسانس پونه كوهي و اسانس گل ختمي) در نظر گرفته شد. تعداد 60 رأس گوساله نر و ماده هلشتاين (3.0±40.1 كيلوگرم) با استفاده از طرح فاكتوريل (3×2) در قالب طرح كاملاً تصادفي به شش گروه 10 رأسي با جنسيت و ميانگين وزن يكسان تقسيم شدند. گوساله ها به‌مدت سه روز در دو وعده آغوز دريافت كردند و سپس در سن هفت روزگي وارد آزمايش شدند. تيمارها شامل: 1) مصرف شش ليتر شير بدون اسانس 2) مصرف شش ليتر شير به همراه اسانس پونه كوهي 3) مصرف شش ليتر شير به همراه اسانس گل ختمي 4) مصرف نه ليتر شير بدون اسانس 5) مصرف نه ليتر شير به همراه اسانس پونه كوهي و 6) مصرف نه ليتر شير به همراه اسانس گل ختمي مورد بررسي قرار گرفت. خوراك آغازين مصرفي به‌صورت روزانه تعيين گرديد و وزن كشي گوساله ها در زمان ورود به آزمايش، 56 روزگي و 70 روزگي انجام شد. نتايج نشان داد كه ميانگين مصرف خوراك آغازين، مصرف ماده خشك، افزايش وزن و رشد اسكلتي گروه هاي دريافت‌كننده اسانس در مقايسه با گروه شاهد اثر معني داري داشت (p 0.05). بازده خوراك گروه مصرف‌كننده نه ليتر شير بدون اسانس (شاهد) در مقايسه با ساير گروه‌ها افزايش معني داري داشت (p 0.05). استفاده از اسانس هاي گياهي سبب تغييرات معني داري در الگوي تخمير ميكروبي شكمبه و فراسنجه هاي سرم خون گوساله ها شد (p 0.05). گروه دريافت‌كننده اسانس پونه كوهي شيوع اسهال و ميانگين تعداد روزهاي ابتلا به اسهال را كاهش داد. گروه دريافت‌كننده شش ليتر شير به همراه اسانس پونه كوهي اثرات مطلوبي بر امتياز مدفوع در مقايسه با گروه نه ليتر شير بدون اسانس (شاهد) داشت (p 0.05). در تمامي دوره هاي اندازه گيري pH مايع شكمبه در گروه شش ليتر شير به همراه اسانس پونه بالاترين مقدار را نسبت به ساير گروه هاي ديگر داشت (p 0.05). به‌طور كلي، نتايج اين مطالعه نشان داد كه استفاده از اسانس با غلظت  g/kg As fed 1 منتج به عملكرد بهتر رشد نخواهد شد، امّا بازده خوراك، تخمير شكمبه و سلامت دستگاه گوارش ممكن است منجر به عملكرد بهتر گوساله هاي شيرخوار گردد. افزايش مقادير شير مصرفي گوساله هاي شيرخوار هلشتاين باعث بهبود عملكرد رشد گرديد، هر چند كه بازده خوراك گروه نه ليتر شير نسبت به شش ليتر شير پايين تر بود.