شبيه‌سازي مراحل فنولوژيكي گندم آبي رقم مهرگان تحت تنش ‌خشكي در شرايط تغيير اقليم

اهداف: ارزيابي رخداد تغيير اقليم، توزيع نامناسب و توقف بارندگي‌ها در مراحل انتهايي دوره‌ي رشد گندم در ورامين ضروري است.مواد و روش‌ها: از خروجي مدل گردش عمومي جو HadGEM تحت سناريوهاي اقليمي RCP4.5 و RCP8.5، براي شبيه سازي اقليم آينده با بهره‌گيري از مدل توليد داده AgMIP با داده‌هاي دوره پايه (1980 2009)، در دوره‌هاي 2025، 2055 و 2085 استفاده شد. شبيه‌سازي مراحل فنولوژيكي گندم با مدل SSMو براي واسنجي و اعتباردهي مدل، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با تيمارهاي؛ بدون تنش، تنش در آبستني، گلدهي، شيري شدن، و خميري شدن، با 3 تكرار، در دوره‌ي رشد 2020 2019 در ورامين انجام شد. يافته‌ها: مدل SSM به‌خوبي مراحل فنولوژيكي را شبيه‌سازي كرد. ، در دوره 2085 تحت سناريوي RCP8.5 بيشترين افزايش دماي بيشينه و كمينه به‌ترتيب با 6.9 و 5.6 سانتي‌گراد نسبت به دوره پايه مشاهده شد. مقدار بارش در دوره‌هاي 2025 و 2055 تحت سناريو RCP8.5 دچار كاهش، اما در سناريو RCP4.5 روندي افزايشي داشت. كم‌ترين اختلاف روز تا گلدهي، شروع و پايان پر شدن دانه و روز تا رسيدگي مربوط به دوره 2025 تحت سناريو RCP4.5 به‌ترتيب با 3، 9، 12 و 11 روز بود و بيشترين اختلاف آنها در دوره 2085 تحت سناريو RCP8.5 به‌ترتيب با 90، 77، 47و 43 روز، نسبت به دروه پايه مشاهده شد. نتيجه‌گيري: افزايش دما و گاهاً كاهش بارش، اثرات سودمند افزايش غلظت دي‌اكسيد كربن را خنثي كرده و در نهايت اين عوامل در تركيب با يكديگر باعث كوتاه‌تر شدن طول دوره مراحل فنولوژيكي مورد بررسي شده‌‌اند.