ارزيابي انرژي و انتشار گازهاي گلخانه‌اي توليد زيتون در غرب ايران (مطالعه موردي: استان ايلام، شهرستان ايلام)

اهداف: زيتون يكي از محصولات مقاوم به كم‌آبي است كه كشت آن در برخي از مناطق كشور توسعه پيدا كرده است. اين پژوهش با هدف ارزيابي الگوي مصرف انرژي و تحليل شاخص‌هاي زيست‌محيطي توليد زيتون انجام شد. مواد و روش‌ها: نمونه‌ي آماري تحقيق شامل 177 نفر از باغداران زيتون در استان ايلام بود. براي ارزيابي الگوي مصرف انرژي از شاخص‌هاي كارايي انرژي، بهره‌وري انرژي، شدت انرژي و افزوده خالص انرژي استفاده شد. همچنين به‌منظور بررسي وضعيت انتشار گازهاي گلخانه‌اي در سامانه‌هاي توليد زيتون، از ضرايب انتشار معادل كربن دي‌اكسيد براي نهاده‌هاي مصرفي استفاده شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و تحليلي صورت گرفت و همه‌ي داده‌ها در نرم‌افزار اكسل ثبت، دسته‌بندي و مورد ارزيابي قرار گرفتند.يافته‌ها: بر أساس نتايج پژوهش، كارايي انرژي، بهره‌وري انرژي، شدت انرژي و انرژي خالص به‌ترتيب برابر 1.36، 0.12 كيلوگرم بر مگاژول، 8.66 مگاژول بر كيلوگرم و 9175.04 مگاژول بر هكتار محاسبه شد. ميزان مصرف انرژي مستقيم و غيرمستقيم نيز برابر 19969.1 و 5319 مگاژول در هكتار به‌دست آمد. ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي نيز برابر 1185.74 كيلوگرم معادل دي‌اكسيد كربن در هكتار برآورد شد. نتيجه‌گيري: كل انرژي ورودي و خروجي در فرايند توليد زيتون به‌ترتيب 25288.04 و 34463.08 مگاژول در هكتار برآورد شد. نهاده الكتريسيته و كود نيتروژن به‌ترتيب با 16.81 و 73.78 درصد بيشترين سهم از انرژي‌هاي ورودي را به خود اختصاص دادند. پيشنهاد مي‌شود كه با كاربرد روش‌هاي مناسب مانند استفاده از ارقام پرمحصول، بهره‌وري استفاده از نهاده‌ها افزايش داده شود.