پايش سلامت اكولوژيكي نظام‌هاي توليد انگور ياقوتي منطقه سيستان با استفاده از تكنيك تحليل امرژي

اهداف: نظام‌هاي توليد انگور ياقوتي اهميت زيادي در اقتصاد و اشتغال سيستان دارند. هدف از تحقيق حاضر ارزيابي سلامت و پايش اثرات ناشي از مصرف نهاده‌ها در توليد انگور ياقوتي با هدف شناسايي نهاده‌هايي با بيشترين آسيب محيطي، هم‌چنين كمي‌سازي پايداري و ارائه راه‌كارهايي براي بهبود كارايي مصرف نهاده‌ها در توليد انگور در منطقه سيستان با استفاده از تكنيك تحليل امرژي است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه با استفاده از اطلاعات جمعآوري شده از سطح 180 نظام خرده مالكي توليد انگور در سطح پنج شهرستان منطقه سيستان شامل زابل، زهك، هامون، هيرمند و نيمروز، ايران در سال 1398 انجام شد. براي انجام اين مطالعه نهاده‌هاي تجديدپذير و تجديدناپذير دريافتي از منابع محيطي و نهاده‌هاي اقتصادي لحاظ شد.يافته‌ها: مجموع امرژي پشتيباني كننده از نظام‌هاي توليد انگور 1016×92/1 ام‌ژول خورشيدي در هكتار در سال تخمين زده شد كه نهاده‌هاي رايگان محيطي 31/64 درصد از اين مقدار را به خود اختصاص دادند. ضريب تبديل و امرژي ويژه براي توليد انگور 105×49/2 ام‌ژول خورشيدي در ژول و 109×75/4 ام‌ژول خورشيدي در گرم بود. فشار محيطي ناشي از توليد انگور (ELR) 311/5 و مقدار شاخص‌هاي پايداري (ESI ESI*) 528/0 و 637/0 محاسبه شد كه نشان‌دهنده پايداري پايين توليد انگور در سيستان است.نتيجه‌گيري: سهم بالاي نهاده‌هاي رايگان نشان مي‌دهد كه غالب باغ‌هاي انگور مطالعه، نظام‌هايي غير صنعتي هستند كه به شيوه نيمه‌سنتي و كم نهاده مديريت مي‌شوند. با توجه به نقش برجسته فرسايش و تلفات ماده آلي خاك، مديريت منابع آب و تغيير شيوه‌هاي آبياري در بهبود پايداري نظام‌هاي مورد مطالعه الزامي است.