طراحي و اعتباريابي الگوي برنامه درسي اخلاق زيست محيطي مبتني بر نظم خودجوش در دوره متوسطه دوم

مقدمه و هدف: آموزش و پرورش يكي از مناسب ترين راه ها براي رسيدن به توسعه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي مي باشد. بنابراين، وارد كردن مفاهيم مرتبط با محيط زيست در ستون درسي دوره هاي مختلف تحصيلي باعث مي شود كه دانش آموزان از همان ابتدا، حفاظت از محيط زيست را نه فقط به عنوان يك درس، بلكه به عنوان يك وظيفه و مسووليت انساني تلقي كنند. هدف پژوهش حاضر، طراحي و اعتباريابي الگوي برنامه درسي اخلاق زيست محيطي مبتني بر نظم خودجوش در دوره متوسطه دوم است.روش شناسي پژوهش: اين پژوهش با رويكرد اكتشافي متوالي و با استفاده از روش تركيبي انجام شد. كه ابتدا با روش تحليل محتواي كيفي عناصر (هدف، محتوا، روش تدريس، ارزشيابي) برنامه درسي اخلاق زيست محيطي مبتني بر نظم خودجوش استخراج شد. و در بخش كمي براي تحليل داده ها از روش تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي استفاده شد. انتخاب مشاركت كنندگان در بخش كيفي با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند و معيار اشباع نظري بود كه تعداد 15 نفر از استادان و متخصصان انتخاب شدند و جامعه آماري بخش كمي كليه دبيران دوره متوسطه دوم استان مازندران به تعداد 11024 نفر (5692 مرد و 5332 زن) است. نمونه پژوهش شامل 360 نفر از دبيران دوره متوسطه دوم است كه به روش نمونه گيري خوشه اي نسبي چندمرحله اي با فرمول كوكران انتخاب شدند. ابزار جمع آوري داده ها، در بخش كيفي مصاحبه نيمه ساختاريافته و در بخش كمي پرسشنامه ي محقق ساخته نظم خودجوش داراي 22 گويه با مقياس پنج درجه اي ليكرت تنظيم شده است. جهت تعيين روايي پرسشنامه ها از روايي محتوايي و جهت پايايي پرسشنامه ها از پايايي مركب استفاده شد كه داراي وضعيت مناسب و قابل قبولي بود. براي تحليل داده ها از روش تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي، با استفاده از نرم افزارهاي SPSS و PLS استفاده شد.يافته‌ ها: نتايج نشان داد مولفه هاي هدف، محتوا، روش تدريس و ارزشيابي در تبيين الگوي برنامه درسي اخلاق زيست محيطي مبتني بر نظم خودجوش موثر هستند و مدل از برازش مطلوبي برخوردار بود.بحث و نتيجه‌ گيري: برنامه درسي اخلاق زيست محيطي مبتني بر نظم خودجوش موجب مي شود تا دانش آموزان مستقل بر پايه رفتارهاي آگاهانه، عمدي و متفكرانه با مسائل برخورد كنند. در واقع با استفاده از اين رويكرد، تجارب يادگيري از راه كشف و جستجو به طور فعالانه صورت مي گيرد تا نظم خودجوش دانش آموزان بر انگيخته شود.