ملاك‌هاي برچسب‌گذاري استعاره: گامي به‌سوي ساخت پيكره‌ي استعاره

فهم معناي زبانِ انسان براي ماشين همواره با چالش‌هايي رو به‌ رو است. استعاره نيز يكي از موضوع‌هاي دشوار در پردازش معنايي است. درك استعاره در ارتقا و توسعه فعاليت‌هاي حوزه پردازش زبان طبيعي اهميت فراواني دارد. مقاله حاضر به معرفي روشي براي شناسايي استعاره‌ها در زبان فارسي مي‌پردازد. هدف اين مقاله، پيشنهادِ شيوه‌نامه‌اي است كه به كمك آن بتوان پيكره‌اي براي استعاره‌هاي فارسي تدوين كرد. براي انجام چنين كاري نياز است كه ملاك‌هايي براي شناسايي و برچسب‌گذاري استعاره معرفي شود. روال شناسايي استعاره‌ي دانشگاه آزاد آمستردام (ام.آي.پي.وي.يو) مي‌تواند انواع استعاره را شناسايي كند و در ساخت پيكره استعاره نيز از آن مي‌توان بهره برد. مبناي مقاله حاضر نيز همين روال شناسايي است. بهره‌گيري از اين روال از دو جهت مفيد است: نخست، به كمك اين روال مي‌توان پيكره‌اي از استعاره‌هاي فارسي تهيه كرد، دوم، به پژوهشگران حوزه استعاره، به ‌ويژه زبان‌شناسان پيكره‌اي، كمك مي‌كند كه با روايي و پايايي مطلوبي استعاره‌هاي فارسي را تحليل كنند. لازم به گفتن است كه براي آزمودن كارآيي روال پيشنهادي، پيكره‌اي از داده‌هاي فارسي (متون خبري و دانشگاهي) گردآوري و توسط سه كارشناس برچسب‌گذاري شده و يافته‌هاي مطلوبي (ضريب كاپاي ۰.۹۶۴) به دست آمده‌است كه در پژوهشي جداگانه به آن خواهيم پرداخت.