عنوان مقاله :
نامآواهاي فارسي: تحليلي بر اساس رابطه تصويرگونگي
پديد آورندگان :
مسگري ، بنفشه دانشگاه علامه طباطبائي - گروه زبانشناسي , گندمكار ، راحله دانشگاه علامه طباطبائي - مركز تحقيقات ميانرشتهاي زبان و ادبيات - گروه زبانشناسي
كليدواژه :
نامآوا , تصويرگونگي , نامآواي بيانگر , نامآواي متداعي , انديشهآوا , نامآواي مستقيم واژگاني , نامآواي مستقيم غير واژگاني , نامآواواژه
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر با هدف ارائه تحليلي توصيفي و دادهبنياد از ارتباط ميان نامآواهاي زبان فارسي و ويژگي تصويرگونگي آنها، همه نامآواهاي ثبتشده در فرهنگ نامآواها در زبان فارسي را بررسي كردهاست. سپس، با تحليل صوري و معنايي 2570 نامآوا، تمامي اين نامآواها را از منظر ارتباط تصويرگونگي ميان صورت و معنا و مصداق نامآوا و ميزان كاربرد مورد تحليل قرار دادهاست. يافتههاي بهدستآمده از تحليل دادهها نشان ميدهد كه كمكاربردترين نوع نامآوا در زبان فارسي «نامآواي مستقيم غير واژگاني» است كه در آن، اگر چه صورت آوايي بازنمود مستقيم صداي توليدشده است ولي سرپيجي از قواعد ساختواژي زبان موجب فراواني پايين اين گروه از نامآواها ميشود. «نامآواهاي بيانگر» كه به مفاهيمي مانند ابعاد و ويژگيهاي ظاهري اشاره دارند، «انديشهآواها» كه احساس، درك و دريافت دروني را بازنمايي ميكنند، و «نامآواهاي غير مستقيم يا متداعي» كه توليدكننده صدا را باز مينمايانند، به ترتيب در ردههاي دوم تا چهارم كمكاربردترين نامآواها قرار ميگيرند. پس از اين گروهها، «نامآواهاي مستقيم واژگاني» كه آشناترين دسته از نامآواها در دانش عمومي سخنگويان به شمار ميآيند، پركاربردترين الگوي تصويرگونه در ساخت نامآواها هستند. در نهايت، بزرگترين گروه نامآواها به «نامآواواژه» تعلق دارد كه فرآورده مشاركت هر يك از انواع نامآواها در فرايندهاي ساختواژي و صرفي هستند.