شناخت جوهر آب و نشانه هاي آن در سيرالعباد سنائي

سنايي غزنوي در مثنوي تمثيلي و حكمي سيرالعباد، شماري از جانوران دريايي را در معناي تمثيلي و رمزي به كار برده است. اين جانوران بر اساس تقسيم بندي حكيمان بر اركان و طبايع دلالت دارند. هر يك از اركان دلالت بر طبعي دارد و هر طبع ، گذشته از فوايدش، ذمايمي در نفس انسان ايجاد مي‌كند. سنايي در توصيف گوهر آب و گوهر هوا در مثنوي سيرالعباد، ذمايم نفساني برآمده از طبايع را در قالب جانوران دريايي مجسم نموده است. او، صدف، سنگ پشت ، ماهي، نهنگ و خرچنگ را در مفاهيمي رمزي به كار برده است. شماري از اين جانوران به شكل موجودات وهمي و تركيبي ظاهر مي‌شوند. اجزاي اين موجودات و همچنين تركيب كلي آنها دلالت بر مفاهيم خاص حكمي دارد كه تنها با مراجعه به منابع كهن قابل درك است. در اين مقاله قصد داريم از اين مفاهيم رمز گشايي كنيم. به دنبال روشن كردن اين مفاهيم رمزي، بعضي كاستي‌هاي شرح موجود سيرالعباد را باز خواهيم نمود.