معرفي، بررسي و تحليل سبكي نسخ خطي «سبع سنابل» ميرعبدالواحد بلگرامي

زمينه و هدف: ميرعبدالواحدبن ابراهيم‌بن قطب الدين‌بن ماهرو بلگرامي از علماي متبحر و صوفي‌مشرب هندوستان است كه مشرب عرفانيش چشتيه بوده و كتاب «سبع سنابل» از آثار وي است. هدف پژوهش در اين مقاله، معرفي، بررسي و تحليل سبكي نسخ خطي «سبع سنابل» است. تصحيح نسخه هاي خطي و احياي اين متون از مهمترين و بنياديترين حوزه هاي تحقيق زبان و ادبيات فارسي است. روش مطالعه: اين مقاله به شيوۀ سندكاوي و كتابخانه اي و به روش توصيفي ـ تحليلي انجام شده است. همچنين ضمن معرفي نويسنده، آثار، مباني فكري و عرفاني وي، نسخۀ خطي «سبع سنابل» بطور مشروح معرفي شده و ازلحاظ سبك شناسي نقد و بررسي شده است. يافته ها: نويسنده در انشاي اين اثر بسيار تحت تأثير زبان عربي بوده است. بسامد بالاي واژه هاي عربي، عربي مآبي و تقليد از سياق زبان عربي در نوشتن جملات فارسي بر اين امر صحه ميگذارد. ازلحاظ فكري، نويسنده بيش از هرچيز به آداب، انديشه ها و مباني فكري طريقت چشتيه پرداخته است. ازلحاظ زيبايي‌شناسي و كاربرد آرايه هاي ادبي اما خيلي موفق عمل نكرده و بسامد آرايه ها و صور بلاغي از جمله كنايه، تشبيه، استعاره و انواع جناس در اين متن بسيار كم است. نتيجه گيري: بلگرامي به استفاده از مشخصات زبان قديم علاقه نشان داده است و بسياري از مظاهر زبان فارسي كهن را ميتوان در سبع سنابل مشاهده كرد. از سويي ديگر آميختگي بيش از حد زبان اين اثر با زبان عربي، گاه فهم متن را دشوار ميكند. باوجوداين در بخشهايي از متن، بويژه در نقل حكايات، زبان رو به سادگي رفته است. جز در ديباچه و موارد معدودي در متن اصلي، با غناي صنايع بلاغي در نثر اين اثر مواجه نيستيم؛ گرچه حدود 600 بيت در اين اثر آمده است كه اين فراواني گاه موجب پريشاني و پراكندگي فكر و نظم و انسجام مطالب ميگردد.