تدوين و اعتباريابي بسته رواني- آموزشي مبتني بر استعاره‌ براي تبيين و مفهوم‌سازي طرح‌واره‌هاي حوزه گوش به زنگي بيش از حد و بازداري

زمينه و هدف: به دليل بومي نبودن منابع اصلي روانشناسي يكي از چالش‌هاي درمانگران ايراني، نحوه ارائه مطالب و مداخلات روان‌شناختي به مراجعان است. طراحي و استفاده از استعاره‌هاي متناسب بافرهنگ و شرايط مراجع ايراني به رفع اين مسئله كمك مي‌كند. اين پژوهش با هدف طراحي و اعتبار يابي بسته رواني- آموزشي مبتني بر استعاره‌ براي تبيين و مفهوم‌سازي طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه حوزه گوش‌به‌زنگي بيش‌ازحد و بازداري انجام‌شد. روش و مواد: اين پژوهش به صورت مطالعه كيفي و از نوع تحليل محتوا با مشاركت 45 مراجعه كننده به دفتر فعاليت پژوهشگر در سال 1400 و 60 مشاركت‌كننده شبكه‌هاي اجتماعي در مقطع زماني يك‌روزه انجام شد. روش نمونه‌گيري به صورت نمونه در دسترس بود. بر اساس مباني طرح‌واره درماني و بررسي كيفي استعاره‌هاي مراجعان و مشاركت‌كنندگان كه محتوا و مضموني طرح‌واره‌اي داشت، براي هر طرح‌واره حوزه گوش‌به‌زنگي بيش‌ازحد و بازداري پنج استعاره (درمجموع 20 استعاره) طراحي و تدوين شد و براي اعتباريابي در اختيار پنل متخصصان 13 نفري قرار داده شد تا علاوه بر روايي كيفي، روايي محتوايي به شيوه كمي نيز انجام شود. در اعتباريابي كمي از دو ضريب نسبي روايي محتوا و شاخص روايي محتوا استفاده شد. يافته ها: از بين 20 استعاره طرح‌واره حوزه گوش‌به‌زنگي بيش‌ازحد و بازداري، 18 استعاره مقدار ضريب نسبي روايي محتوا و شاخص روايي محتوايي بالاتر از اندازه موردنياز )0.54≤ CVR و 0.79≤ (CVI را به دست آورده و معتبر شناخته شد. براي كل بسته آموزشي مقدار ضريب نسبي روايي محتوا 0.88 و شاخص روايي محتوا 0.93 محاسبه شد. نتيجه‌گيري: مطالعه نشان داد بسته رواني- آموزشي مبتني بر استعاره‌ طراحي‌شده براي تبيين و مفهوم‌سازي طرح‌واره‌هاي حوزه گوش‌به‌زنگي بيش‌ازحد و بازداري معتبر است.