بررسي و نقد نظريه دولت در انديشه سياسي كانت و فيشته

به لحاظ مباني استراتژيك، نظريه دولت در فلسفه سياسي كانت و فيشته داراي اشتراكات زيادي با يكديگر هستند. نگارنده معتقد است كه ايرادات نظريات سياسي آن‌ها نيز تا حدود زيادي با يكديگر هماهنگ است. هر دو فيلسوف مورد ذكر نظريه دولت خود را در فراقِ مباني آزادي استعلايي، متافيزيكي يا اخلاقي و نظريات حقوقي خويش مي‌نويسند. چرا كه دولت براساس فلسفه سياسي آن‌ها برخلاف حوزه‌هاي ديگر انديشه‌شان در حوزه تجربه و عينيت انديشيده و نوشته‌شده‌اند. در چنين شرايطي هر دو فيلسوف مباني انتزاعي خود را در محك ميدان جاذبه‌ي عينيت يا تجربه قرار مي‌دهند، حال مسئله اين است كه آيا مي‌توانند ميان نظر و عمل اتحاد را برقرار سازند و انديشه سياسي‌اي در طراز معرفت‌شناسي و اخلاق خويش به نگارش دربياورند؟ به‌عبارتي‌ديگر آيا مي‌توانند آزادي استعلايي يا اخلاقي و حقوقي را در ساحت عينيت خارجي يا دولت كه قرار است فلسفه سياسي در آنجا شكل بگيرد، برقرار سازند؟ به نظر مي‌رسد هر دو فيلسوف در ساحت اقتدار خارجي، نه‌تنها نمي‌توانند از نظريه خود آييني و آزادي انسان استفاده چنداني ببرند بلكه به دليل نوع انسان‌شناسي خاصشان به‌زور براي تشكيل و دوام دولت پناه مي‌برند.