جايگاه ايران و غرب در تاريخنگاري سيدجواد طباطبائي و درونمايۀ سياسي آن

مسئلۀ اين نوشتار اين است كه كليت فرآوردۀ پژوهشي طباطبائي (در دو حوزۀ ايران و غرب) چه دلالتِ سياسي براي اكنون ايران زمين دارد و پاسخ دهي بدان نيز بر پايۀ اين پيش فرض است: تاريخ نگاري طباطبائي در پرتوي يك منظومۀ فكري قرار مي گيرد كه با شناسايي آن مي توان به دريافت ژرف تري از قصد وي در تاريخ نگاري دست يافت كه داراي دلالت هايي براي اكنون ايران زمين باشد. اين كار از رهگذر خوانش ميان سطريِ اشتراوسي انجام و چارچوب نظري نيز پرابلماتيك در معناي آلتوسري آن است. به طور دقيق طباطبائي در پيِ ارتقاء حوزۀ شناخت ايران، به يك برنامۀ پژوهشيِ زاينده يا پرابلماتيك است؛ به گونه اي كه فراتر از برداشتِ ايدئولوژي هاي خاص باشد و بتوان آن را در حوزه هاي مختلف به كاربست. پرسش اصلي اين است كه اين پرابلماتيك چه دلالت سياسي دارد؟ وي از مشروطه با عنوان يك نوزائي دوم ناكام ياد مي كند و مي كوشد از رهگذر تاريخ نگاري در دو حوزۀ ايران و غرب، از اين ناكامي مانع زدائي كند. نظم آرماني هم ارز با آن نيز ناگزير نمي تواند با مؤلفه هاي دولت مدرن ناهم خوان باشد، با اين وجود وي هم زمان هم بر تبار ويژۀ اروپائي اين مؤلفه ها و هم بر ضرورت سازگاري «نهادسازي و تدوين اصل هاي حقوقي در ساحت حكمراني» با «هويت تاريخي-فرهنگي» تأكيد مي كند.