مقايسه دولت در مكتب صدرايي و فايده ‌گرايي

دولت به عنوان يكي از مهمترين دغدغه‌هاي فيلسوفان سياسي در طول تاريخ بوده است. بررسي مقايسه‌اي رويكرد مكتب متعاليه (صدرايي) و مكتب فايده‌گرايي نسبت به مقوله دولت، هدف اصلي اين مقاله است. اين پژوهش بر آن است تا تفاوت‌ها و تشابهات دو مكتب متعاليه (صدرايي) و مكتب فايده‌گرايي را نسبت به جنبه‌هاي مختلف دولت از جمله ضرورت، منشأ، ماهيت و غايت دولت مورد بررسي و مقايسه قرار دهد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه هر يك از اين دو مكتب، رويكرد متفاوتي نسبت به مقوله دولت دارند. مكتب متعاليه از نگاه اخلاق‌گرايانه و ديني به دولت مي‌نگرد يعني هدف از ايجاد دولت را خير اعلا، دستيابي به ارزش‎هاي الهي و رستگاري آن جهاني انسان مي داند. در حاليكه مكتب فايده‌‎گرايي، دولت را از منظر مادي‌گرايانه و منفعت‌طلبانه مورد توجه قرار مي دهد. با وجوداين، در رويكرد اين دو مكتب نسبت به دولت، تشابهاتي ديده مي‌شود، براي مثال هر دو مكتب دولت را ضرورت اجتناب‌ناپذير مي‌دانند؛ يا رويكرد مثبتي نسبت به حكومت اكثريت، چنانچه به استبداد كشيده شود، وجود ندارد. اين ملاحظات بيانگر آن است كه اين تحقيق از نوع توصيفي ـ تحليلي با رويكردي اسنادي – تاريخي است كه بر اساس رهيافت مقايسه‌اي انجام شده و روش گردآوري داده‌ها نيز كتابخانه‌اي است