نقد رهيافت رئاليسم انتقادي به نوظهوري اجتماعي

نوظهوري اجتماعي از مهم‌ترين مسائل علوم اجتماعي است. اين مقاله برآن است كه شرايط نوظهوري اجتماعي قوي را به كمك مفاهيم فلسفۀ ذهن هم چون ابتنا، تحقق چندگانه و انقصال فاحش تعريف كند. رويكردهاي روش‌شناختي در برآوردن ساختن شرايط نوظهوري قوي با چالش‌هاي متفاوتي روبرو هستند. اين چالش‌ها را مي‌توان در سه مسئلۀ واقع‌گرايي، عليت روبه‌پايين و سازوكار صورت‌بندي كرد. در اين پژوهش به روش تحليلي، رهيافت رئاليسم انتقادي به مسئلۀ نوظهوري اجتماعي قوي و نحوۀ پاسخ‌گويي آن به سه مسئلۀ ياد شده نقد مي‌شود. منتقدان رئاليسم انتقادي را با دو گونه چالش روبرو مي‌بينند. نخست، باور به مستقل بودن ساختار از كنش‌هاي عوامل، به شيءانگاري مي‌انجامد، و دوم اين كه نوظهوري هستي‌شناختي با ابتنا تعارض دارد. به نظر مي‌رسد كه در توجيه امكان‌پذيري استقلال ساختار از اجزاي خود، مي‌توان از مفهومِ تركيب نامحدود اجزا بهره جست. و با توجه به اين كه ابتنا مستلزم وابستگي هستي‌شناختي پديده نوظهور اجتماعي نيست، عليت اجتماعي با ابتنا تعارض ندارد.