اثربخشي برنامۀ تحليل رفتار كاربردي بر مهارت‌هاي اجتماعي و هيجاني كودكان درخودمانده

هدف: با هدف دستيابي به روشي مؤثر براي بهبود و افزايش مهارت‌هاي اجتماعي، ارتباطي و زندگي روزمرۀ كودكان درخودمانده، پژوهش حاضر به بررسي روش تحليل رفتار كاربردي بر مهارت‌هاي اجتماعي و هيجاني اين كودكان پرداخت. روش: پژوهش از نظر هدف كاربردي و از لحاظ گردآوري اطلاعات، نيمه‌آزمايشي با گروه كنترل و آزمايش و مدل تحليل كوواريانس بود. جامعۀ آماري اين پژوهش را 48 نفر از پسران داوطلب 4 تا 11 سالۀ درخودماندۀ سال 1400-1399 ساكن شهر تهران تشكيل دادند كه از ميان آن‌ها، 24 نفر انتخاب و در دو گروه كنترل و آزمايش (هر گروه 12 نفر) قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش، از پرسشنامۀ سنجش مهارت‌هاي اجتماعي و هيجاني كودكان پيش‌دبستاني (KIST) استفاده شد. برنامۀ تحليل رفتار كاربردي در هشت جلسۀ يك‌ساعته و هفته‌اي دو بار به شكل انفرادي براي گروه آزمايش اجرا شد. يافته‌ها: تجزيه و تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS-24 و روش تحليل كوواريانس چندمتغيره انجام گرفت. يافته‌ها نشان داد برنامۀ تحليل رفتار كاربردي، تأثير معناداري بر مهارت‌هاي اجتماعي و ارتباطي كودكان درخودمانده دارد و زندگي روزمرۀ آن‌ها را بهبود مي‌بخشد (0.05 p). نتيجه‌گيري: نتايج در مرحلۀ پيگيري نشان داد تأثير برنامۀ تحليل رفتار كاربردي بر مهارت‌هاي اجتماعي و هيجاني كودكان درخودمانده از ثبات و پايداري برخوردار بوده، اما مهارت‌هاي ارتباطي نسبت به پس‌آزمون كاهش داشته است.