بررسي افزايش سن و آسيب مغزي بر كاركردهاي ارتباطي-شناختي ذهن در درك گفتمان: مطالعۀ عصب‌شناسي زبان

پژوهش حاضر، با هدف ارزيابي كاركردهاي ارتباطي-شناختي در افراد سالم جوان و مسن، و بيماران داراي آسيب نيمكرۀ راست انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، كمي بود و داده‌ها به روش علي-مقايسه‌اي تحليل شدند. جامعۀ آماري شامل ساكنان شهر تهران در سال 1400 بودند كه از بين آن‌ها 18 فارسي‌زبان آسيب‌ديدۀ نيمكرۀ راست (7 زن و 11 مرد) با ردۀ سني 53 تا 75 سال و 54 فرد سالم انتخاب شدند و در سه گروه 18 نفره با ردۀ سني 30 تا 45، 45 تا 60 و 60 تا 75 قرار گرفتند. روش نمونه‌گيري در دسترس بود. براي ارزيابي از آزمون‌هاي توجه انتخابي (SAT)، حافظۀ وكسلر (WMS)، درك ضرب‌المثل (PCT)، درك كنايات (IPT) و قضاوت معنايي (SJT) استفاده شد. يافته‌ها نشان داد اختلاف عملكردي بين بيماران آسيب‌ديدۀ نيمكرۀ راست و افراد سالم، در سه ردۀ سني در آزمون‌هاي حافظه، توجه انتخابي، قضاوت معنايي، درك ضرب‌المثل و درك كنايه معنادار است (0.05 P ). داده‌ها به روش تحليل واريانس يك‌طرفه با استفاده از برنامۀ SPSS-25 تجزيه و تحليل شدند. اختلاف عملكردي بين افراد سالم 75-60 سال و افراد سالم 45-30 سال و 60-45 سال در آزمون حافظه و توجه انتخابي معنادار است (0.05 P ). تفاوت عملكردي بين افراد سالم 75-60 سال و افراد سالم 45-30 سال در آزمون درك كنايه معنادار است (0.05 P ). اما تفاوت عملكردي بين افراد سالم 75-60 سال و افراد سالم 45-30 سال و 60-45 سال در آزمون قضاوت واژگاني و آزمون درك ضرب‌المثل معنادار نيست (0.05 P ). براساس نتايج، عملكرد ضعيف بيماران آسيب‌ديدۀ نيمكرۀ راست در مقايسه با افراد سالم، و عملكرد ضعيف‌تر افراد سالم مسن از افراد سالم جوان‌تر در آزمون‌هاي ارتباطي-شناختي، در قالب فرضيۀ كمبود منابع شناختي قابل‌تبيين است.