روش شناسي كلامي آقاجمال خوانساري

Theological methodology of Agha Jamal Khansari

جمال‌الدّين محمد بن حسين (متوفاي 1125) معروف به «آقاجمال» از نام‌آوران علوم عقلى و نقلى در سده دوازدهم هجرى و داراي تأليفات فراواني در اين دو حوزه است. وي از شاگردان پدرش آقاحسين (1016- 1098) و مجلسي اول (1003- 1070) است. آقاجمال با اينكه از ملاصدرا متأخر است ولي از مباني حكمت متعاليه، در مباحث كلامي استفاده نكرده است. مباحث كلامي او مبتني بر فلسفه مشاء بوده و با توجه به تسلط ايشان بر علوم عقلي و نقلي، از اين دانشها در علم كلام استفاده كرده است. استدلالات كلامي وي در مباحثي كه بهرهگيري از نقل مستلزم دور است عقلي محض، و در مباحثي كه چنين نباشد، عقلي - نقلي است. ايشان از روش عقلي براي تأويل و توجيه آيات و روايات اعتقادي بهره فراوان برده است

Jamal al-Din Muhammad ibn Husayn (d. 1125) known as "Agha Jamal" is one of the authors of intellectual and narrative sciences in the twelfth century AH and has written many works on these two branches of knowledge. He is one of the students of his father Agha Hossein (1-4) and Majlisi I (1-4). Although Agha Jamal is later than Mulla Sadra, he has not used the principles of transcendent wisdom in theological discussions. His theological discussions are based on Peripatetic philosophy and due to his mastery of intellectual and narrative sciences, he has used these sciences in theology. His theological arguments are purely rational in matters that require the use of narration, and in matters that are not, they are rational-narrative. He has used the rational method to interpret and justify verses and hadiths.