بررسي روش كسب فناوري در صنعت بالادستي نفت وگاز ايران با استفاده از نظريه بازي‌ها در دو حالت همكارانه (انتقال) و غيرهمكارانه (استقلال)

كسب فناوري در صنعت بالادستي نفت وگاز يكي از پرچالش‏ترين موضوعات مي‏باشد. در مطالعه اين صنعت، براي اينكه بتوان اثرات بهينه‏گي فناوري در بعد اقتصادي و توسعه‏اي اعمال گردد، بايد در فرآيند تصميم‏گيري كسب فناوري بين انتخاب‏هاي متعدد ترتيبي اتخاذ شود تا از تكرار رويكردهاي كم اثر گذشته پرهيز گردد. البته صريح‏ترين و حدي‌ترين تقسيم‌بندي بين رويكردهاي موجود، نگاه صرفا همكارانه با ساير بازيگران بين‏المللي و يا غيرهمكارانه (استقلال) با نگاه به بخش داخلي مي‏باشد. در اين پژوهش با استفاده از نظريه بازي‏ها، به بررسي رويكردهاي حدي از طريق مدلسازي چند لايه (اطلاعات كامل و ناقص، ايستا و پويا و تكاملي) مي‌پردازد و با تحليل اين دو رويكرد همكارانه (انتقال) و غيرهمكارانه (استقلال) در كسب و استفاده از فناوري‏ها براي صنعت بالادستي نفت وگاز ايران (ذيل نمونه كمي فاز 11 پارس جنوبي)، نقاط ضعف و قوت آن‌ها را براي تصميم‌گيري در بين اين دو رويكرد و چگونگي كسب فناوري بيان مي‌كند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كسب فناوري به روش همكاري در بلندمدت با رعايت قيدهايي موجب بهبود اثرات آن در صنعت مي‏گردد و نگاه استقلال طلبانه محض، صرفاً اثرات مفيد كوتاه مدت داشته و حتي بعضا با اصل صيانت منابع نيز در تقابل مي‎باشد. بنابراين تأكيد مي‌شود روش همكارانه به شرطي به عنوان سياست اصلي لحاظ گردد كه در نگاه داخلي نيز بر پايه استفاده درست از مزيت‏هاي طبيعي اين صنعت در كشور و تلاش براي تبديل شدن از مقلد بودن به پيشرو شدن در بخش‌هايي از فناوري در عرصه بين‌المللي به عنوان هدف نهايي تعيين شده باشد.