بررسي تعادل استاتيك و ديناميك و ارتباط آن با ترس از زمين خوردن در بيماران دچار استئوآرتريت خفيف تا متوسط زانو

اهداف استئوآرتريت زانو يكي از رايج‌ترين اختلالات سيستم اسكلتي‌عضلاني است كه به كاهش تعادل و افزايش خطر زمين خوردن در افراد مبتلا منجر مي‌شود. بيماراني كه دچار زمين‌خوردگي مي‌شوند، چه دچار آسيب بشوند و يا نشوند، دچار ترس از زمين‌خوردگي مجدد شده و بنابراين فعاليت‌هاي عملكردي خود را به‌منظور جلوگيري از زمين‌خوردگي مجدد احتمالي محدود مي‌كنند. اين امر موجب محدود شدن سطح تحرك بيماران، ضعف عضلاني و افزايش خطر زمين خوردن در آينده مي‌شود. بررسي ارتباط بين تعادل و ترس از زمين خوردن در بيماران دچار استئوآرتريت زانو مي‌تواند به تشخيص مكانيسم ناتواني و زمين‌خوردگي در اين بيماران و نهايتاً يافتن روش درماني مؤثر جهت كاهش زمين‌خوردگي ايشان كمك كند. مطالعات پيشين، تعادل بيماران دچار استئوآرتريت زانو را با استفاده از روش‌هاي باليني و غالباً در وضعيت ايستايي (ايستاتيك) سنجيده و ارتباط آن را با ترس از زمين‌خوردگي بررسي كرده‌اند. .ضمن آنكه تعادل بيماران طي راه رفتن توسط سيستم‌هاي ارزيابي تعادل پويا بررسي نشده است. بنابراين هدف از مطالعه حاضر ارزيابي تعادل پوياي (ديناميك) بيماران دچار استئوآرتريت زانو در مقايسه با افراد سالم (منحصراً طي راه رفتن و بر‌اساس نوسانات مركز ثقل بدن) و ارزيابي تعادل ايستايي با استفاده از پارامترهاي بيومكانيكال (نوسانات مركز فشار كف پايي) و و ارتباط آن با ترس از زمين‌خوردگي است. روش بررسي مطالعه حاضر يك پژوهش مقطعي‌توصيفي است. 15 بيمار دچار استئوآرتريت خفيف تا متوسط زانو با ميانگين سني 22/3±50 و ۱۵ فرد سالم كه از‌لحاظ متغيرهاي مخدوش‌كننده با گروه بيمار تطبيق داده شدند‌، در مطالعه حاضر شركت كردند. تعادل ايستايي بيماران با استفاده از صفحه نيروي كيستلر و بر‌اساس نوسانات مركز فشار كف پايي در دو جهت قدامي‌خلفي و داخلي‌خارجي و تعادل پوياي بيماران طي راه رفتن و بر‌اساس ارتباط بين مركز ثقل بدن و سطح اتكاي بدن در دو جهت قدامي‌خلفي و داخلي‌خارجي بررسي شد. به‌منظور ثبت متغيرهاي تعادل ايستايي و پويا از سيستم آناليز حركت مجهز به 7 دوربين و صفحه نيروي كيستلر استفاده شد. همچنين به‌منظور مدل‌سازي سگمان‌هاي بدن، خروجي نرم‌افزار آناليز حركت به نرم‌افزار Visual 3D انتقال داده شد. جهت سنجش ترس از زمين‌خوردگي از مقياس كارآمدي افتادن بين‌المللي استفاده شد. . توزيع نرمال داده‌ها با آزمون شاپيروويلك بررسي شد. به‌منظور مقايسه تعادل بيماران و افراد سالم از آزمون تي 2 نمونه مستقل و جهت بررسي ارتباط بين پارامترهاي تعادل ايستايي و پويا و ترس از زمين‌خوردگي از ضريب همبستگي پيرسون ‌استفاده شد. يافته‌ها مطالعه حاضر نشان داد بيماران دچار استئوآرتريت زانو طي ايستادن و راه رفتن تعادل كمتري نسبت به افراد سالم دارند (0/05 ‌P). همچنين براساس نتايج، ارتباط مستقيمي بين نوسانات مركز فشار كف پايي در جهت قدامي‌خلفي و ترس از زمين‌خوردگي وجود دارد، هرچند اين ارتباط از‌لحاظ آماري معنادار نبود (P=0/123 و r=0/416). همچنين ارتباطي بين ديگر پارامترهاي مركز فشار بدن و مقياس مقياس بين‌المللي كارآمدي افتادن حاصل نشد (P=0/05 و r=0). ارتباط بين نوسانات مركز ثقل بدن در جهت قدامي‌خلفي و داخلي‌خارجي و مقياس بين‌المللي كارآمدي افتادن به ترتيب برابر با 0/309 و 0/123- تعيين شد و اين ارتباط از لحاظ آماري معنادار نبود (0/05 ‌P). نتيجه‌گيري بر‌اساس نتايج حاصل از مطالعه حاضر، ارتباط معناداري بين متغيرهاي تعادل ايستايي و پوياي افراد دچار استئوآرتريت خفيف تا متوسط زانو (بر‌اساس متغيرهاي مركز فشار كف پايي و مركز ثقل بدن) و مقياس ترس از زمين‌خوردگي وجود ندارد. بنابراين به نظر مي‌رسد به‌منظور بهبود توانايي‌هاي عملكردي اين بيماران، درمانگر بايد بر ديگر پارامترهاي اثرگذار بر زمين‌خوردگي مثل كاهش درد، بهبود قدرت عضلاني و حس عمقي تمركز كند. پيشنهاد مي‌‌شود مطالعات آينده دامنه‌هاي سني بيشتري از افراد سالمند را ارزيابي كند و علاوه بر بررسي هم‌زمان فاكتورهاي مؤثر بر زمين‌خوردگي بيماران ( همچون درد، حس عمقي، بينايي، قدرت عضلاتي)، تعادل را هم بر‌اساس تست‌هاي آزمايشگاهي و هم ارزيابي‌هاي باليني بسنجد.