بررسي نقش كيفيت نهادي در اثرگذاري رانت منابع طبيعي در توسعه مالي ايران

يكي از عوامل موثر در خصوص تاثيرگذاري رانت منابع طبيعي بر توسعه مالي نقش كيفيت نهادي مي باشد. وجود منابع طبيعي چنانچه چارچوب نهادي قوي وجود نداشته باشد مي‌تواند از طريق رفتارهاي رانت جويانه موجب افزايش فساد شود. بنابراين نقش عامل كيفيت نهادي غير قابل انكار مي‌باشد. در پژوهش حاضر به بررسي نقش كيفيت نهادي در اثرگذاري رانت منابع طبيعي در توسعه مالي ايران در دوره زماني 2019-1984 پرداخته شده است. براي اين منظور در ابتدا جهت استخراج شاخص‌هاي كيفيت نهادي و توسعه مالي از الگوي تحليل مولفه-هاي اصلي و در ادامه از الگوي ماركوف سويچينگ جهت بررسي اثرگذاري رانت منابع طبيعي بر توسعه مالي در كشور در دو حالت با لحاظ و بدون در نظر گرفتن شاخص كيفيت نهادي استفاده شده است. افزايش رانت منابع طبيعي در حالتي‌كه توسعه مالي در سطح و رژيم پايين باشد، تاثير منفي و معنادار بر توسعه مالي داشته است. رشد اقتصادي و بهبود باز بودن تجاري نيز در تمامي سطوح و رژيم‌هاي حاكم بر توسعه مالي تاثير مثبت و معنادار داشته است. افزايش تورم نيز در تمامي سطوح و رژيم‌هاي توسعه مالي تاثير منفي و معنادار بر توسعه مالي داشته است. افزايش رانت منابع طبيعي با لحاظ بهبود شاخص كيفيت نهادي تنها در حالتي‌كه سطح و رژيم توسعه مالي در كشور پايين است، تاثير مثبت و معنادار بر توسعه مالي داشته است. اين موضوع نشان مي‌دهد بهبود كيفيت نهادها در كشور هم به‌طور كامل قادر به حذف بيماري هلندي و نفرين منابع نمي‌باشد و اين موضوع با تاثير غيرمعنادار رانت منابع طبيعي با لحاظ بهبود شاخص كيفيت نهادي در رژيم و سطح بالاي توسعه مالي در كشور قابل مشاهده مي‌باشد.