مضامين شعارها در اعتراضات سه دهه اخير ايران

كنش‌هاي اعتراضي به عنوان اشكال غيرنهادينه مشاركت سياسي، واقعيت غيرقابل انكار هر جامعه‌اي‌اند. فراواني و تكثير اين واقعيت در تاريخ پس از انقلاب اسلامي و تغيير و تحولات روي داده در آن‍ها ضرورت توجه به اين شكل از كنش جمعي را دو چندان كرده است. درنتيجه اين كنش‍ها معترضان شعارهايي را سر داده‌اند كه از يك سو بيان‌كننده‌ي خواسته ها و مطالبات آنان براي تغييرات سياسي، اجتماعي و آرمان‍هايشان و از سوي ديگر انعكاس وجوه برساختي رسانه‌هاي داخلي، خارجي و شبكه‌هاي اجتماعي واقعي و مجازي بوده است. در مقاله حاضر با استفاده از روش تحليل مضمون و بر مبناي نظريه چارچوب سازي (framing) اسنو و بنفورد تلاش‌شده تا ضمن تفكيك شعارهاي اعتراض‍هاي سه دهه‌ي اخير بر اساس چارچوب‍هاي تفسيري سه ‍گانه، مضامين عمده شعارها در هر چارچوب و طي هر دوره اعتراضي مشخص گردد تا بدين طريق سير تحولات مضموني شعارها در سه دهه آشكار گردند. نتايج حاصله نشان داد كه در اعتراض‍هاي تيرماه 78، چارچوب تفسيري انگيزشي و در اعتراض‍هاي پس از انتخابات رياست جمهوري سال 88، اعتراض هاي دي‍ماه 96 و آبان ماه 98 نيز چارچوب تشخيصي بيشترين وزن را به خود اختصاص داده اند. نتايج تحليل مضمون شعارها نيز نشان داد كه در اعتراض‍هاي 78، مضامين آزادي خواهانه، در اعتراض‍هاي 88، مضامين عدالت‌خواهانه سياسي و در اعتراض‍هاي 96 و 98 مضامين دين ستيزانه از بيشترين فراواني در ميان ساير مضامين برخوردار بوده اند.