فراتحليل مطالعات فقر در ايران (از سال 1380 تا 1400)

چالش اساسي سياست‌گذاري كاهش فقر در كشور، ارائه تصوير درست و واقعي از اين پديده است. با آنكه مطالعات زيادي در زمينه فقر انجام‌شده اما عمده مطالعات منفرد، متنوع و بدون ارتباط باهم و بعضاً متمركز در يك حوزه علمي (اقتصاد) بوده است كه امكان در نظر آوردن فقر در ابعاد مختلف را با دشواري مواجه مي‍كند. باتوجه به اهميت شناخت فقر و تدقيق پژوهش‍هاي صورت گرفته، پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحليل به دنبال فهم جامع از پديده فقر است و در پي پاسخ به اين سؤال است كه عوامل اجمالي مؤثر بر فقر كدام‌‍اند و كاستي‌هاي مطالعات فقر چيست‌اند. جامعه آماري 45 مطالعه بين سال‍هاي 1380- 1400 است كه 32 مطالعه به‌عنوان نمونه بر اساس داشتن شرايط لازم انتخاب شده اند. يافته هاي پژوهش نشان مي‌دهد مطالعات فقر در ايران عمدتاً با تمركز بر حوزه اقتصاد انجام‌شده و توصيفي، پراكنده، منفرد و فاقد ارتباط با يكديگرند. آنجا هم كه بر علل فقر متمركز شده‌اند به سراغ عوامل غيرساختاري فقر و اندازه گيري اثر متغيرهاي فقر رفته‌اند كه به‌نوعي گوياي بديهي انگاري علت يابي فقر و تمركز بر عللي است كه خود معلول مسائل ساختاري و ريشه‌اي‌ترند. اين علل عبارت‌اند: تورم، وضع بيكاري، عدم مهارت، سرمايه اقتصادي، جنسيت، بارتكفل، سرمايه اجتماعي، تحصيلات.