بررسي رابطه بين نرخ ارز و نرخ بهره در اقتصاد ايران: رويكرد هم‌دوسي موجك

در مطالعه حاضر، با ‌ارائه روش موجك (تحليل اكونو فيزيك) و تحليل هم‌دوسي به‌تبيين مجدد ارتباط نرخ ارز حقيقي با نرخ بهره حقيقي در اقتصاد ايران بر‌اساس نظريه‌ برابري‌ قدرت‌خريد در قالب دو مدل پولي در افق‌هاي زماني كوتاه‌مدت‌، ميان‌مدت و بلند‌مدت پرداخته شد. بدين‌منظور، داده‌هاي در دسترس به‌‌صورت ماهانه و طي دوره زماني فروردين 1359 تا اسفند 1399 به‌كار گرفته ‌شده است. نتايج آزمون علّيت گرنجري فرض وجود عليت در كليه دوره‌هاي زماني از نرخ بهرهحقيقي به نرخ ارز حقيقي را رد مي‌كند؛ با اين‌حال، در كوتاه‌مدت و در برخي از دوره‌ها رابطه علّيت از نرخ ارز حقيقي به‌سمت نرخ بهره حقيقي است. براساس نتايج به‌دست آمده (مبتني‌بر داده‌هاي ماهانه)، براي شاخص نرخ ارز حقيقي و نرخ بهره حقيقي نواحي هم‌بستگي (هم‌دوسي) زيادي در تناوب‌هاي كمتر از يك‌سال، تقريباً در سرتاسر دوره زماني مشاهده شده ‌است. اين موضوع نشان از هم‌دوسي شديد بين دو متغير در كوتاه‌مدت دارد؛ هم‌چنين نتايج حاكي از آن‌ است كه شدت و جهت رابطه بين دو متغير در كوتاه‌مدت ثابت نيست و به‌صورت مكرر تغيير كرده ‌است كه مدل پولي با قيمت‌هاي چسبنده قابل تفسير نيست. با حركت از كوتاه‌مدت به‌سمت بلندمدت رابطه بين نرخ بهره حقيقي و شاخص نرخ ارز حقيقي هم‌فاز بوده و متغير نرخ بهره حقيقي پيشرو و نرخ ارز حقيقي پسرونده است؛ لذا در افق ميان‌مدت و بلندمدت ارتباط مستقيمي بين اين دو متغير تا حدي ديده مي‌شود كه نظريه‌ برابري‌ قدرت‌خريد (مدل پولي با قيمت‌هاي انعطاف‌پذير) را تأييد مي‌كند.