بررسي و نقد نظريه افضليّت ابوبكر بر پايه «حديث خُلَّت»

Reviewing and criticizing the theory of superiority of Abu Bakr based on the hadith of Khollat

«حديث خُلَّت» يكي از ادلّه قائلان به افضليّت ابوبكر بر صحابه پيامبر است كه در بسياري از كتب روايي و كلامي اهل سنّت، با اَسناد و طرق گوناگون ذكر شده است. آنان مي‌گويند رسول اكرم فرموده است: «اگر مي‌خواستم خليلي از امّتم برگزينم حتماً ابوبكر را برمي‌گزيدم» (بخاري، 1410، 6: 206) و اين نشانه جايگاه ويژه ابوبكر نزد آن حضرت، و دليلي است بر افضليت او. بر پايه روايات خلّت، سبب اين موقعيت برجسته ابوبكر، آن است كه هيچ كس همچون او در راه پيامبر ايثار جان و مال نداشته است. حديث مذكور عليرغم شهرتش، با اشكالاتي در سند و دلالت روبروست. در مقابل، احاديث متعدّدي افضليّت امام علي را اثبات مي‌كند. همچنين، اين ديدگاه كه ابوبكر بيشترين ايثار در جان و مال را داشته است نيز قابل اثبات نبوده و با برخي آيات قرآني و شواهد تاريخي تنافي دارد.

One of the proofs of Abu Bakr's superiority over the companions of the Prophet (PBUH) is the "Kholat Hadith". This hadith has been mentioned in many narrative and theological books of Sunnis, with various documents and methods. Argumentors of this hadith say that the Holy Prophet (PBUH) said: "If I wanted to choose Khalili from my Ummah, I would definitely choose Abu Bakr", and this is a sign of Abu Bakr's special position in the eyes of the Prophet, and a proof of Abu Bakr's excellence. According to the hadith of Khollat, the reason for this prominent position of Abu Bakr is that no one has sacrificed his life and wealth in the way of the Prophet (PBUH). In spite of its fame, the said hadith is facing problems in its evidence and implication. On the other hand, numerous hadiths prove the superiority of Imam Ali (AS). Also, this view that Abu Bakr sacrificed the most in life and property cannot be proven and contradicts some Quranic verses and historical evidence.