بررسي قابليت مدل Ca-Markov در پيش‌بيني تغييرات كاربري اراضي (مطالعه‌ي موردي: منطقه‌ي حفاظت شده‌ي بيجار)

امروزه به دنبال پيشرفت فن سنجش از دور و افزايش دقت و قابليت هاي تصاوير ماهواره اي، به نظر مي رسد با تلفيق اين قابليت ها با اطلاعات موجود در خصوص تغيير يا تخريب منابع در گذشته و حال و براساس مدل سازي قادر به پيش بيني تغييرات كاربري اراضي در مناطق طبيعي و انسان ساخت از جمله مناطق حفاظت شده باشيم. يكي از راه هاي بسيار مهم براي اين منظور، مدل سازي مكاني تغييرات كاربري زمين است كه با استفاده از رهيافت هاي مختلفي انجام مي شود. بنابراين مطالعه حاضر با هدف بررسي قابليت مدل Ca-Markov براي بررسي تغييرات ايجاد شده در منطقه ي حفاظت شده ي بيجار در بازه ي زماني 1987 تا 2013 و هم چنين مدل سازي اين تغييرات و پيش بيني آن براي سال 2026 انجام شد. براي اين منظور از تصاوير ماهواره ي لندست سال هاي 1987، 2000 و 2013 براي استخراج نقشه هاي كاربري زمين استفاده شد. اعتبارسنجي مدل با مقايسه ي بين نقشه ي پيش بيني شده براي سال 2013 توسط مدل و نقشه ي كاربري اراضي در همان سال انجام شد بطوريكه مساحت كاربري هاي مرتع و كشاورزي در سال 2013 حدود 21180.65 و 10273.53 هكتار بوده است كه اين مقدار مساحت توسط مدل به ترتيب حدود 21935.97 و 9631.62 هكتار محاسبه شده است كه بيانگر دقت بالاي مدل مورد استفاده براي پيش بيني تغييرات كاربري اراضي است. نتايج نشان داد كه از سال 1987 تا 2000 حدود 12 درصد و از سال 2000 تا 2013 هم حدود 10 درصد از اراضي مرتعي به كشاورزي تبديل شده است. پيش بيني انجام شده توسط مدل CA-Markov نشان مي دهد در صورت ادامه ي روند كنوني حدود 13 درصد ديگر از سطح مراتع در بين سال هاي 2013 تا 2026 به زمين هاي كشاورزي تبديل خواهند شد.