تاثير آموزه‌هاي فلسفي بر دانش فيزيولوژي جالينوس

هر علمي مبتني بر پيش‌فرض‌هاي متافيزيكي و فلسفي است و پزشكي نيز از اين امر مستثني نيست. در پزشكي اخلاطي جالينوس فلسفه و منطق را جزو مقومات طب مي‌داند و نظريه پزشكي خود را بر آن بنيان مي‌نهد. از اين‌رو جالينوس آناتومي و فيزيولوژي را نه تنها براي مطالعه اندام‌ها و فرآيندهاي درون بدن، بلكه منبع مهمي براي پاسخ به سوالات فلسفي مي‌دانست.از اين‌رو مساله پژوهش حاضر بررسي تاثير آموزه‌هاي فلسفي جالينوس بر دانش آناتومي و فيزيولوژي او است. بدين منظور مقاله از چهار بخش تشكيل شده است: دربخش نخست تاريخچه فيزيولوژي پيش از جالينوس بررسي شده است و بخش دوم به آموزه‌هاي فلسفي و مفاهيم مهم دانش فيزيولوژي و نگاه فلسفي جالينوس مي‌پردازدو در بخش‌هاي بعدي تاثير آموزه‌هاي فلسفي جالينوس بر شناخت فيزيولوژي مغز و اعصاب، قلب، تنفس، هضم، توليد‌مثل و جنين‌شناسي مورد بررسي قرار گرفته است. اين پژوهش به روش كتابخانه‌اي و با اتكا بر آثار منتسب به جالينوس انجام شده است. بررسي آثار مربوط به فيزيولوژي جالينوس نشان مي‌دهد كه او تحت‌تاثير نظريه سنخيت سه‌گانه افلاطون معتقد بود كه سه اندام اصلي بدن: مغز، قلب و كبد هستند، از اين‌رو سيستم فيزيولوژي جالينوس شامل مجموعه‌اي از فعاليت‌هاي متمركز بر كبد، قلب/ريه‌ها و مغز است، فرآيندي كه براي ادامه زندگي فرد بايد دائماً تجديد شوند. همچنين هدف جالينوس از تشريح و شناخت آناتومي و فيزيولوژي بدن، پي بردن به ماهيت پنوما بود.