فرايند طرد و حذف زنان در جنبش دانشجويي ايران

تأمل در جنبش دانشجويي، بيانگر تحولات مختلف است؛ تحولاتي كه اثرگذاري متفاوتي را در سطح جامعه درپي داشته است. اما هر ‌چقدر كه مطالعۀ عميق‌تري در رابطه ‌با جنبش دانشجويي انجام ‌شود، بيشتر به اين نكته پي مي‏بريم كه سازوكارها و روابط قدرت در بين زنان و مردان در اين جنبش باهم متفاوت بوده است. به‌گونه‌اي كه به‌نظر مي‌رسد زنان در اين ميدان، به‌صورت استثنائاتي حضور داشته‌اند. در اين پژوهش با هفده نفر از زنان فعال در انجمن‌هاي اسلامي دانشگاه‌هاي تهران بين سال‌هاي ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶، مصاحبۀ عميق انجام ‌شده و با استفاده از روش پديدارشناسي، فرايند طرد و حذف زنان، مورد واكاوي قرار گرفته است. درنهايت نيز اين فرايندها به سه بخش برون‌جنبشي، درون‌جنبشي و كنشگر تقسيم و ذيل هر كدام هم زيرشاخه‌هاي متفاوتي بيان ‌شده است. در بخش برون‌جنبشي، باور و اعتقادات عمومي و خانواده در كنار ساختارهاي تثبيت‌كنندۀ نابرابري، به‌عنوان مانعي براي فعاليت زنان بيان مي‌شوند. در بخش درون‌جنبشي، مقاومت در برابر تغيير جايگاه مردانه و استفادۀ ابزاري از زنان نقشي مهم در حذف و يا كم‌رنگ شدن آن‌ها در جنبش دانشجويي دارد. در بخش كنشگر نيز، فقدان خود، نقش بسيار مهمي در حذف زنان در جنبش دانشجويي را برعهده دارد.