تبارشناسي سياست‌گذاري فرهنگي امنيت‌مدار در ايران

از منظر گفتمان فرهنگي امنيت‌مدار، فرهنگ براي حكومت اهميت راهبردي دارد، چون با امنيت و توسعۀ جامعه پيوند خورده است. از اين نظر، مهندسي فرهنگي براي خلق ملتي يك پارچه اساسي است. ملتي كه توانايي احياي تمدن نوين اسلامي در آينده را داشته باشد. اساساً، اين گفتمان اعضاي جمعيت را به صورت مادۀ خامي براي ملت سازي مي‌بيند و اگر چنين چيزي در افراد به چشم نخورد مايۀ نگراني خواهد بود. ذيل اين گفتمان، دستگاه سياستگذاري فرهنگي سازوكار مناسبي براي تبديل افراد به سوژه‌هاي منقاد است. در پژوهش حاضر، روش تبارشناسي براي فهم شرايطي به كار مي‌رود كه شكل‌گيري اين گفتمان را ممكن كرده است. يافته‌ها حاكي از آن هستند كه شكست دولت در خلق سوژه‌هاي منقاد به غلبه يك رويكرد محافظه‌كار در سياستگذاري فرهنگي منجر مي‌شود. به صورت ساختاري، توانايي دولت براي خلق سوژه‌هاي مطلوب، به ظرفيت آن براي تامين رفاه شهروندان بستگي دارد؛ اما در دوران پس از جنگ، اصلاحات اقتصادي مبتني بر تعديل ساختاري و پايبندي دولت به پس كشيدن از سياست اجتماعي، به طرد اجتماعي گسترده منتهي شد. در نتيجه، توانايي سوژه‌سازي دولت به شدت تضعيف شد. در اين شرايط، واقعيت اجتماعي به چشم نخبگان سياست‌گذار به صورت تهديد ديده شد. در مواجهه با اين تهديد، تمايل دولت براي امنيتي‌سازي و پليسي‌سازي سياستگذاري فرهنگي افزايش يافت.