كنكاشي فقهي حقوقي در لزوم مراجعه به حاكم درموضوع ماده 630 قانون تعزيرات اسلامي «بازخواني ادله روايي حكم قتل در فراش»

قتل در فراش در جايي است كه زوج، همسر خود را در حال زنا با اجنبي ببيند و مرتكب قتل يكي از آن دو يا هر دو شود. اصل اوّلي در فقه و حقوق موضوعه اين است كه اجراي مجازات بر ديگري از طريق مراجعه به محاكم صالحه و توسّط حاكم باشد اما در اين مورد، استثناء وجود دارد؛ يعني قانونگذار در موضوع قتل در فراش، اين اختيار را به زوج داده تا در صورت مشاهده زوجه خود با اجنبي كه در حال زنا باشند بدون تحقيق از جوانب موضوع و بدون مراجعه به حاكم، آنها را به قتل برساند. دليل اصلي اين مقرّره روايات است. به نظر مي رسد از بازخواني اين روايات بر مي آيد كه در تمامي موارد، نوعي تحقيق از موضوع لازم بوده و لسان واقعي روايات، ناظر به لزوم مراجعه زوج قبل از اجراي حكم به حاكم مي باشد؛ مضافاً اين كه اين ادّعا با ادله اجتهادي از قبيل لزوم استيفاي حدود توسّط امام يا حاكم ، لزوم احراز اكراه و اجبار زوجه يا اجنبي، تكلّف در اثبات اين موضوع و ارائه چهار شاهد عادل، اصل عدم استحقاق قتل براي اجنبي، مشروط بودن جواز قتل و سوء استفاده از اين حكم نيز معاضدت مي شود. اين پژوهش با ديدگاهي انتقادي نسبت به نظريه مشهور، از طريق بازخواني روايات و ادله اجتهادي، به اثبات لزوم مراجعه به حاكم در موضوع قتل در فراش پرداخته است.