شوك نامتقارن قيمت نفت، درآمدهاي مالياتي، نفرين منابع، بازار سهام و سيكل‌هاي تجاري در اقتصادهاي صادركننده نفتي

Asymmetric oil price shocks, tax revenues, resource curses, stock markets and trading cycles in oil-exporting economies

مطالعه حاضر با به‌كارگيري مدل پانل ور (PVAR) به بررسي تأثير شوك نامتقارن قيمت نفت، درآمدهاي مالياتي، نفرين منابع، بازار سهام و سيكل‌هاي تجاري در اقتصادهاي صادركننده نفتي طي دوره زماني 2019-2000 مي‌پردازد. طبق نتايج تخمين؛ پاسخ شكاف توليد به شوك قيمت نفت و نرخ ارز تا 3 دوره روند نزولي مي‌باشد و بعدازآن روند صعودي پيدا مي‌كند و در بلندمدت اين شوك رفته‌رفته تعديل مي‌شود، ولي مسئله‌اي كه وجود دارد و پاسخ شكاف توليد به حجم نقدينگي نيز گوياي اين مطلب مي‌باشد. درآمد حاصل از فروش نفت و درآمد ارزي به‌خوبي در كشورهاي نفتي مديريت نشده و حجم نقدينگي تزريق‌شده به بازار، صرف واردات شده كه عموماً به‌منظور مقابله با تورم انجام مي‌پذيرد. در اين صورت بسياري از بخش‌هاي توليدي با آسيب جدي مواجه شده و از چرخه توليد خارج خواهند شد و لذا بخشي از سرمايه‌گذاري‌هاي انجام‌شده در اقتصاد بلااستفاده مانده و ميزان توليد كاهش مي‌يابد و در مقابل به هنگام كاهش درآمدهاي ارزي، ميزان واردات نيز كاهش‌يافته كه بخشي از كاهش واردات متوجه كالاهاي سرمايه‌اي و ماشين‌آلات توليدي خواهد بود و منجر به كاهش سرمايه‌گذاري و افزايش شكاف توليد مي‌گردد. بخش‌هايي نيز كه درنتيجه واردات گسترده كالاهاي مصرفي در دوره افزايش درآمد نفت از گردونه توليد خارج‌شده بودند، در اين دوره احيا نخواهند شد كه نيازمند توجه بيشتر مسئولين كشورها به شاخص‌هاي كلان اقتصادي را دارد.

The present study uses the PVAR model to investigate the impact of asymmetric oil price shock, tax revenues, resource curse, stock market and business cycles in oil exporting economies during the period 2000-2019. According to the estimation results; the response of the output gap to the shock of oil prices and exchange rates is a downward trend for up to 3 periods, after which it rises and in the long run this shock is gradually adjusted, but the problem that exists and the response of the output gap to liquidity also show this. is. Revenues from oil sales and foreign exchange earnings are not well managed in oil-rich countries, and the amount of liquidity injected into the market is spent on imports, which are generally done to combat inflation. In this case, many production sectors will be seriously damaged and will be taken out of the production cycle, and therefore part of the investments made in the economy will be unused and the amount of production will decrease, and on the other hand, when foreign exchange earnings decrease, the amount of imports. It has been reduced that part of the decrease in imports will be directed to capital goods and production machinery, leading to a decrease in investment and an increase in the production gap. Sectors that were taken out of production as a result of massive imports of consumer goods during the period of increasing oil revenues will not be revived in this period, which requires more attention of the country's officials to macroeconomic indicators.