بررسي رابطه بين شوكهاي مالي و ادوار تجاري اقتصاد ايران طي دوره (1360-1400)

Investigating the relationship between financial shocks and business cycles of Iran's economy during the period (1981-2021)

عواملي چون انتظارات، عدم انعطاف‌پذيري مالي، وجود عدم اطمينان‌هاي موجود در فضاي اقتصادي و ساير شاخص‌هاي اقتصادي و غيراقتصادي در ايجاد ادوار تجاري تاثير هستند. حجم زياد فعاليت‌هاي دولت در اقتصاد ايران بيانگر آن است كه دولت تاثيرگذاري اساسي در ثبات و عدم ثبات ادوار تجاري در ايران دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسي رابطه بين شوك‌هاي مالي و ادوار تجاري اقتصاد ايران طي دوره 1360 – 1400 مي‌باشد. ابتدا با استفاده از روش فيلتر هادريك-پرسكات چرخه‌هاي تجاري توليد ناخالص داخلي ايران استخراج شده و با استفاده از مدل VAR رابطه عليت بين شوك‌هاي مالي و ادوار تجاري مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه اقتصاد ايران طي دوره مورد مطالعه، پنج دوره ركودي و پنج دوره رونق را تجربه كرده است. اين دوره‌ها از نظر طول زماني و عمق با هم متقارن هستند. نتايج مدل VAR نشان مي‌دهد كه يك رابطه عليت دو طرفه بين شوك‌ مخارج دولت و شوك ماليات‌ها با ادوار تجاري توليد ناخالص داخلي برقرار است. بنابراين رونق اقتصادي مي‌تواند به كاهش شوك‌هاي مالي دولت و در پي آن بهبود پيش‌بيني بودجه و كاهش كسري بودجه گردد.

Factors such as expectations, lack of financial flexibility, the existence of uncertainties in the economic environment and other economic and non-economic indicators have an impact on the creation of business cycles. The large volume of government activities in Iran's economy indicates that the government has a fundamental influence on the stability and instability of business cycles in Iran. The purpose of the present study is to investigate the relationship between financial shocks and commercial periods of the Iranian economy during the period 1981-2021. First, by using Hadrick-Prescott filter method, business cycles of Iran's GDP are extracted, and by using VAR model, the causality relationship between financial shocks and business cycles is studied. The research results show that Iran's economy has experienced five periods of recession and five periods of prosperity during the studied period. These courses are symmetrical in terms of length and depth. The results of the VAR model show that there is a two-way causality relationship between the government expenditure shock and the tax shock with the business cycles of GDP. Therefore, the economic prosperity can reduce the financial shocks of the government and subsequently improve the budget forecast and reduce the budget deficit.