بررسي پتانسيل توليد علوفه لاين‌هاي اميدبخش سورگوم (Sorghum bicolor (L.) Moench) در مراحل مختلف رشد زايشي

در سال‌هاي اخير توجه به سورگوم به دليل پتانسيل بالاي توليد علوفه و تحمل به خشكي در بسياري از مناطق دنيا افزايش يافته است. از آنجا كه عملكرد و كيفيت علوفه اين گياه تحت‌تأثير مرحله رشد قرار مي‌گيرد، اين مطالعه به‌منظور بررسي تأثير زمان برداشت بر صفات كمي و كيفي علوفه سورگوم انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در كرج اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل زمان برداشت در چهار سطح (مراحل شيري، خميري نرم، خميري سفت و رسيدگي فيزيولوژيكي دانه) و لاين‌هاي اميدبخش سورگوم در هفت سطح بودند. حداكثر عملكرد پروتئين و ماده آلي قابل‌هضم (به‌ترتيب 2.64 و 17.98 تن در هكتار) و بيش‌ترين توليد انرژي قابل‌متابوليسم (65.44 گيگاكالري در هكتار) در مرحله رسيدگي فيزيولوژيكي دانه حاصل شد درحالي‌كه بالاترين محتوي پروتئين و قابليت هضم ماده آلي (به‌ترتيب 9.2 و 62.9 درصد) و حداكثر محتوي انرژي قابل‌متابوليسم (2.35 مگاكالري در كيلوگرم) در مرحله شيري دانه ثبت گرديد. علاوه‌بر اين با افزايش سن گياه ميزان اسيد پروسيك، كربوهيدرات‌هاي محلول در آب، خاكستر و عصاره اتري كاهش و محتوي فيبر و مواد آلي افزايش يافت. در بين ژنوتيپ‌هاي موردبررسي نيز بيشترين عملكرد كمي و كيفي و حداقل محتوي اسيد پروسيك در لاين اميدبخش MDFGS1 مشاهده شد. با پيشرفت بلوغ از مرحله شيري تا رسيدگي فيزيولوژيكي، عملكرد كمي افزايش و كيفيت علوفه كاهش يافت. به‌طور‌كلي، براي دستيابي به عملكرد كمي و كيفي مناسب توصيه مي‌شود علوفه سورگوم در مرحله خميري نرم برداشت شود. علاوه‌بر اين لاين اميدبخش MDFGS1 به عنوان ژنوتيپ برتر معرفي شود.