تحليل گفتمان پيكره بنياد اخبار «كرونا» در مطبوعات ايران

در اين پژوهش با هدف بررسي چگونگي پوشش خبري همه‌گيري كرونا در مطبوعات خبري ايران از روش‌ توصيفي-تحليلي و رهيافت تحليل گفتمان پيكره‌بنياد (بيكر، 2006) و نرم‌افزار تحليل زباني پيكره ورداسميت (نسخه 6) استفاده شده است. پيكرۀ خبري مورد بررسي در يك بازۀ 9 ماهه (اسفند 1398 تا آبان 1399) به روش كراولينگ (خزش‌گر) از آرشيو الكترونيكي مطبوعات خبري منسوب به جناح‌هاي اصلاح‌طلب، ميانه‌رو و اصول‌گرا در ايران تهيه شده است تا تفاوت پوشش خبري در سه دسته مطبوعات و در سه دورۀ زماني سه ماهه تحليل شود. بر مبناي نتايج، اخبار اين بحران سه مضمون اصلي «جنگ با كرونا»، «مديريت بحران» و «بازنمايي بحران» را در مي‌گيرند. در اين پژوهش به تحليل گفتمان «جنگ با كرونا» پرداخته و نشان داده شد كه از دال مركزي و فضاي گفتماني «دفاع مقدس» و «جنگ تحميلي» براي مفصل‌بندي اين گفتمان استفاده شده است. كليدواژه‌هايي چون سپاه، نيروهاي بسيجي، جهادي، خط مقدم، مدافعان سلامت، شهداي سلامت، دشمن، شكست و ... در اين گفتمان حضور پررنگ دارند. كرونا به مثابه «ويروسي منحوس» بازنمايي شده است كه «مي‌تواند ابزار دست دشمن شود و ايران نبايد اجازه بدهد كه توطئۀ دشمن به ثمر بنشيند». در گفتمان جنگ با كرونا واژۀ ترامپ نيز در مقام دشمن بسامد بالايي به ويژه در مطبوعات اصول‌گرا دارد. اين بازنمايي از «جنگ با كرونا» در مطبوعات اصول‌گرا و به ويژه در بدو ورود اين ويروس به ايران يعني در خرده پيكرۀ دورۀ زماني اول بيشتر مورد تأكيد بوده و با گذشت زمان كم‌رنگ شده است.