مطالعه نحوه ميانجيگري والدين درمواجهه بافضاي رسانه

رسانه‌هاي نوين، از طريق ترويج الگوهاي متفاوت تعامل اجتماعي و امكان دسترسي به اطلاعات وسيع، چشم‌اندازهاي جديدي به روي اعضاي خانواده گشوده و با فراهم كردن فرصت‌هاي جديد براي فعاليت مشترك، تأثيرات شگرفي بر ارتباطات اعضاي خانواده گذاشته است. بررسي ميانجي‌گري و نحوه مواجهه والدين با فضاي مجازي، نه‌تنها به طرح راهكارهايي نوين در آموزش رسانه‌اي والدين كمك نموده، بلكه عرصه‌هاي جديدي در مطالعات رسانه، به‌ويژه در حوزه خانواده بازمي كند. هدف اصلي اين مقاله، مطالعه نحوه ميانجي‌گري و تعاملات والدين در به‌كارگيري و استفاده فرزندان از امكانات فضاي مجازي، حدود و مرزهاي فعاليت با فناوري‌هاي ارتباطي و مهارت‌هاي لازم در فضاي رسانه است. اين پژوهش با رويكرد كيفي و با استفاده از روش تحليل مضمون انجام شده است. نمونه تحقيق، مشاركت‌كنندگان بالقوه از والدين در سطح شهركرج بودند. با در نظر گرفتن اهميت حداكثر تنوع در نمونه تحقيق و محدوديت‌هاي موجود براي انجام مصاحبه، ملاك‌هايي براي انتخاب چارچوب نمونه در نظر گرفته شد. با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند (برمبناي معيارهاي انتخاب) و نظري، بعد از مصاحبه نيمه ساختاريافته با 15 نمونه والد، اشباع مضموني حاصل شد. يافته‌هاي اين پژوهش از 57 اظهار مهم غيرتكراري و غيرهمپوشان، ذيل 4 «مضمون كلي» شامل توانمندي رسانه اي والدين، «ميانجي‌گري محدودكننده»، «ميانجي‌گري ديده‌بان»، «ميانجي‌گري فعال»، 10«مضمون فرعي» و 43 «واحد معنايي فشرده» به دست آمدند. نتايج نشان داد مهارت‌هاي رسانه‌اي والدين شامل راهبردهايي است كه به آنان امكان مي‌دهد به‌طور مؤثر با محيط رسانه‌اي و استفاده كودكان و نوجوانان روبرو شوند. باتوجه به انواع استراتژي‌هاي ميانجي‌گري‌هاي محدودكننده، ديده‌باني و فعال، در تعاملات پيچيده والد-كودك، بسياري از عوامل زمينه‌ساز فردي مداخله كرده و استراتژي‌هاي ميانجي‌گري، با تغييرات رفتارهاي ديجيتالي كودكان متغيربوده، و تابعي از رشد و فعاليت آنان در فضاي مجازي است؛ بنابراين نحوه مواجهه والدين با فضاي رسانه، منحصر به يك استراتژي ميانجي‌گري نبوده، و ممكن است به‌منظور مداخلة رسانه‌اي، والدين از چند روش استفاده كنند. نه‌تنها والدين بر رفتارهاي كودك تأثيرگذارند، بلكه رفتار واقعي كودك يا توانمندي‌هاي ديجيتالي وي نيز رفتار آنان را متأثر نموده، به‌نحوي‌كه رويكرد ميانجي‌گري خودرا، باتوجه به فعاليتي كه كودك انجام مي‌دهد، اتخاذ مي‌كنند.