شناسايي و تحليل راهبردي عوامل مؤثر بر بهبود عملكرد حكمراني فضاي مجازي در جمهوري اسلامي ايران

حكمراني فضاي مجازي در جمهوري اسلامي ايران با چالش‌ هاي متعددي از جمله تشتّت و تعارض نهادي، ناپايداري سياستي، بي‌توجهي به زمينه‌هاي اجتماعي و افكار عمومي در امر سياست‌گذاري و غلبه نگاه فني - تكنيكي مواجه است كه سبب شده حكمراني در اين زمينه با نقطۀ مطلوب فاصله چشمگيري داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است كه عوامل كلان مؤثر بر بهبود عملكرد حكمراني فضاي مجازي را شناسايي نمايد، آن‌ها را اولويت‌بندي كند و نسبت به هريك از آن‌ها تجويزهاي راهبردي ارائه نمايد. در گام اول اين پژوهش، از طريق مصاحبه با 11 نفر از صاحب‌نظران عرصۀ حكمراني فضاي مجازي و سپس تحليل مضمون آن‌ها، عوامل مؤثر بر بهبود عملكرد حكمراني فضاي مجازي شناسايي گرديد. اين مؤلفه‌ها عبارت‌اند از: نظريۀ مبنايي و مدل حكمراني فضاي مجازي - ساختار نهادي - قوانين و مقررات - سياست‌ها و راهبردهاي كلان - شيوۀ تعامل حاكميت با كشورها، نهاد و شركت‌هاي بين‌المللي - شيوۀ تعامل حاكميت با بخش خصوصي - شيوۀ تعامل حاكميت با مردم و نهادهاي مردمي - شيوۀ تعامل حاكميت با نهادهاي علمي و پژوهشي - مسئولان و كارگزاران نظام حكمراني فضاي مجازي - فساد، تعارض منافع و انحصار - نفوذ دشمن. در گام دوم كه بر مبناي روش تحليل اهميت - عملكرد (IPA) انجام شد، بر اساس مؤلفه‌هاي استخراج‌شده در گام اول، پرسش‌نامۀ IPA بين 21 نفر از متخصصان عرصۀ حكمراني فضاي مجازي توزيع گرديد. سپس داده‌ها مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند و مبتني بر روش IPA اولويت هريك از مؤلفه‌هاي يازده‌گانه و تجويز راهبردي مرتبط با هريك از آن‌ها، بيان گرديد.