بررسي اثر پماد موضعي حاوي عصاره متانولي برگ شمشاد خزري (Buxus hyrcana Pojark.) بر ترميم زخم پوستي در موش صحرايي

هدف: گياه شمشاد خزري به صورت سنتي در درمان اختلالات پوستي از جمله زخم استفاده مي‌شود و مطالعات اخير نشان‌دهنده پتانسيل درماني برخي از گونه‌هاي شمشاد در ترميم زخم پوستي مي‌باشد. در اين مطالعه اثر پماد حاوي عصاره متانولي برگ شمشاد خزري، بر ترميم زخم تمام ضخامت حاد پوستي در مدل موش صحرايي بررسي شد. مواد و روش‌ها: زخم‌هايي با ضخامت كامل پوست با استفاده از اسكالپل در ناحيه پشت گردن تعداد ۳۲ موش صحرايي ويستار (۲۵۰-۳۰۰ گرم) ايجاد شد كه به طور تصادفي به چهار گروه تقسيم شدند: I؛ كنترل، II؛ پايه پماد (اوسرين)، III؛ كرم ۱ درصد فني‌توئين، IV؛ پماد ۵ درصد حاوي عصاره متانولي شمشاد خزري. جهت بررسي هيستوپاتولوژيكي، كرايترياهاي زخم در روز دوازدهم بر اساس روش Abramov score ارزيابي شدند. رسوب الياف كلاژن در بافت پوست با استفاده از رنگ‌آميزي تري‌كروم ماسون تعيين شد. جهت اندازه‌گيري ميزان تام فنول و فلاونوئيد در عصاره، از روش اسپكتروفتومتري استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس مشاهدات ماكروسكوپي، پماد گياهي سبب افزايش بسته شدن زخم در گروه تحت درمان نسبت به گروه كنترل شد. پماد گياهي مشابه با كرم فني‌توئين، سبب افزايش معنادار (P 0.05) رسوب كلاژن، تشكيل اپيدرم و كراتين، نورگزايي و بلوغ فيبروبلاست در مقايسه با گروه كنترل گرديد. اثرات ضد ميكروبي عصاره با استفاده از روش ديسك آگار ديفيوژن مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كه اثرات ترميم زخم مشاهده شده از گياه شمشاد خزري، عمدتاً به علت وجود تركيبات فلاونوئيدي موجود در عصاره گياه باشد.