بررسي نابرابري‌هاي اقتصادي اجتماعي در بروز سرطان كولوركتال در سال 1396: مقايسه و تجزيه بين استان‌هاي كشور

هدف: در سال 2020، سرطان كولوركتال 10 درصد از بروز سرطان در جهان و 9.4 درصد از مرگ و مير ناشي از سرطان را به خود اختصاص داده است. غير از ويژگي‌هاي زيست پزشكي، وضعيت اقتصادي اجتماعي نيز مي‌توانند در  نابرابري پيامدهاي اين بيماري نقش داشته باشد. هدف مطالعه حاضر تجزيه نابرابري اقتصادي اجتماعي استاني در بروز سرطان كولوركتال در كشور مي‌باشد. اين مطالعه به صورت مقطعي و با استفاده از داده‌هاي استاني سال 1396 كشور انجام گرفت.مواد و روش‌ها: اطلاعات لازم از گزارش سالنامه آماري، گزارش مركز آمار و گزارش ملي برنامه ملي ثبت سرطان وزارت بهداشت ايران استخراج شدند. با استفاده از STATA 14، تحليل‌هاي آماري انجام، شاخص‌هاي تمركز تخمين و منحني‌هاي تمركز استخراج گرفتند. فقط شاخص تمركز درصد پوشش بيمه سلامت و درصد اشتغال منفي به‌دست آمدند. يافته‌ها: اثر پوشش بيمه سلامت بر نابرابري در بروز سرطان (0.364- =CI) نيز از نظر آماري معنادار بود (0.05 P). نتايج نشان داد كه درآمد سرانه بيش‌ترين نابرابري (0.632=CI) را در بروز سرطان كولوركتال ايجاد كرده است (0.05 P). در حالي كه تاثير درصد اشتغال استاني بر نابرابري بروز، كم‌ترين مقدار (0.064- =CI) بود و از نظر آماري معنادار نبود. بعد از درآمد سرانه، شاخص تمركز مخارج سرانه (0.564=CI) در رتبه دوم از نظر ايجاد نابرابري قرار داشت (0.05 P). درصد باسوادي با  0.484=CI در رتبه بعدي ايجاد نابرابري قرار گرفت (0.05 P).نتيجه‌گيري: متغيرهاي اقتصادي اجتماعي استان‌ها در نابرابري بروز سرطان كولوركتال نقش مهمي دارند. سياست‌گذاران مي‌توانند از طريق تحت پوشش قرار دادن خدمات غربالگري توسط بيمه‌هاي پزشكي، تامين كارت‌هاي اعتبار غربالگري، معافيت‌هاي پرداختي براي دهك‌هاي پايين و بازاريابي اجتماعي، تشخيص زودهنگام اين بيماري را در استان‌هاي كشور، بهبود بخشند.