شناسايي مؤلفه‌هاي تحول ديجيتال كتابخانه‌هاي دانشگاهي با استفاده از روش فراتركيب

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناسايي مؤلفه‌ها و ابعاد تحول ديجيتال كتابخانه‌هاي دانشگاهي است.روش‌شناسي: رويكرد پژوهش حاضر كيفي است و از روش هفت مرحله‌اي فراتركيب سندلوسكي و باروسو (2007) استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش شامل كليه آثار علمي مرتبط با مباني و ابعاد تحول ديجيتال كتابخانه‌هاي دانشگاهي مشتمل بر اثر بازيابي شده از 12 پايگاه اطلاعات علمي در بازه زماني 2004 تا 2022 ميلادي (مصادف با 1383 تا 1401) است كه از اين ميان با انجام فرايند غربالگري، 32 اثر به منظور بررسي و تحليل بيشتر انتخاب شدند.يافته‌ها: در مجموع تعداد 7 مقوله اصلي و 24 مفهوم شامل فرهنگ ديجيتال (نگرش ديجيتالي، كاربرمحوري، چابكي، مشاركت و همكاري، خلاقيت و نوآوري، يادگيري مهارت‌هاي ديجيتالي كاركنان)، كتابدار ديجيتال (شايستگي فردي، شايستگي دانشي، شايستگي ارتباطي، شايستگي مهارتي)، مدير ديجيتال (شايستگي فردي، شايستگي دانشي، شايستگي مهارتي)، خدمات و منابع ديجيتال (سازماندهي مجدد و مطلوب منابع كتابخانه، ارائه خدمات ديجيتالي به كاربران، ارائه خدمات ديجيتالي به دانشگاه)، فناوري‌هاي ديجيتالي (زيرساخت ديجيتالي، آمادگي فناورانه، استفاده از فناوري‌هاي ديجيتالي)، حمايت و همكاري نهادهاي بالادستي و دانشگاه (جهت تأمين نيروي انساني، جهت تأمين منابع و تجهيزات فناورانه، جهت سياست‌گذاري كلان) و فرايند كاري و توسعه استراتژي ديجيتال (ديجيتال‌سازي فرايندها و توسعه استراتژي ديجيتال كتابخانه) مشخص شدند.نتيجه‌گيري: اين پژوهش نخستين پژوهش در داخل و خارج از ايران است كه به طور جامع، مؤلفه‌هاي تحول ديجيتال كتابخانه‌هاي دانشگاهي را ارائه كرده است. نتايج اين پژوهش مي‌تواند راهنماي خوبي براي درك آسان از عوامل مؤثر و الزامات تحول ديجيتال كتابخانه‌هاي دانشگاهي و اهميت درك آن براي مديران و كتابداران باشد.