ترسيم سناريوهاي بديل دگرديسي هويت شهر تهران با كاربست روش تحليل لايه‌اي علي

هدف: آسيب‌هاي ناشي از جهاني‌شدن و شهرنشيني شتابان هويت كلان‌شهرها را تحت تأثير قرار داده است؛ لذا حفظ آن مسئله‌اي مهم در توسعه پايدار است. هدف اين پژوهش بررسي تغييرات هويت تهران با روش كيفي آينده‌پژوهي (تحليل لايه‌اي علي)، به‌منظور ساختارشكني از مسئله هويت شهر و تدوين سناريوهاي بديل است. روش: جامعه آماري اين پژوهش 14 نفر از متخصصان شهرسازي، معماري و جامعه‌شناس شهري هستند كه با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده و با ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. به‌منظور سنجش پايايي و اعتبار، با اتكا به ادبيات موضوع و يافته‌ها، دستورالعمل مصاحبه و نمونه‌گيري نظري، يافته‌ها به 2 نفر از متخصصان ارائه شده و مورد تأمل قرار گرفت. سپس با تحليل تم مصاحبه‌ها، نظرات آن‌ها در قالب 4 جدول ليتاني، علل سيستماتيك، گفتمان و جهان‌بيني، استعاره و اسطوره تبيين شد. يافته‌ها: يافته‌هاي مطالعه نشان مي‌دهد در لايه ليتاني مسئله مشهود «بحران هويت تهران» در چهار مقوله «آشفته، شهر تقابل‌ها، هويت سيال و بي‌روح»؛ در لايه علل سيستماتيك «جامعه كوتاه‌مدت، فضاهاي سودازده، گردونه بي‌مهار، بلازه شدن»، در لايه گفتمان و جهان‌بيني «مدرنيسم توسعه‌نيافتگي، نئوليبراليسم شهري، توسعه جهاني، فردگرايي» و در لايه چهارم «هر آنچه سخت و استوار است دود مي‌شود و به هوا مي‌رود، عريان شدگي فقر و غنا، در گردباد كلان‌شهر جهاني، شهر نسيان زده» مطرح هستند. نتيجه‌گيري: دو پيشران مدرنيسم توسعه‌نيافتگي و نئوليبراليسم شهري، مبتني بر اهميت و غيرقطعي بودن انتخاب شدند و بر اساس آن 4 سناريو تدوين گرديد كه مي‌تواند در فرايند مديريت شهري مورد توجه قرار گيرد.