شيمي و فناوري پليمرهاي پيشرفته: 1- مروري بر روش‌‌هاي تهيه، خواص و كاربرد‌هاي الياف ابريشم عنكبوت طبيعي

ابريشم دسته‌اي از الياف طبيعي بوده كه توسط برخي از حشرات خاص توليد مي‌شود. عنكبوت‌‌ها درشت مولكول‌‌هاي پروتئيني با ساختار‌هاي مولكولي مختلف براي كاربرد‌هاي گوناگون توليد مي‌كنند. تار‌‌هاي عنكبوت يا ساير ساختار‌هاي بزرگ پروتئيني با خروج رشته ‌هاي پروتئيني از غده‌‌هاي ريسنده درون بدن عنكبوت توليد مي‌شوند كه اين غدد مانند يك دستگاه ريسندگي عمل مي‌كنند. ابريشم طبيعي عنكبوت در مقايسه با ساير الياف طبيعي و مصنوعي به دليل خواص مكانيكي و فيزيكي منحصربه فرد آن مورد توجه زيادي قرار گرفته است. اين خواص استثنايي به كاربرد‌هاي بالقوه الياف ابريشم عنكبوت براي استفاده در توليد جليقه ضدگلوله، عروق مصنوعي، حسگر‌ها و غيره منجر شده است. خواص مكانيكي و فيزيكي شيميايي درخور توجه اين الياف ناشي از ساختار مولكولي درشت مولكول ‌هاي پروتئيني و همچنين برهم كنش ‌هاي فيزيكي بين زنجير‌هاي پروتئيني است. از سوي ديگر، سازوكار‌‌هاي ويژه توليد تار‌هاي عنكبوت مانند فرايند‌هاي اعمال تنش، تنظيم pH، تبادل يون و درنهايت خروج از تارريس‌‌ها از دلايل خواص فوق العاده اين الياف است. به دليل مشكلات درخور توجه در توليد طبيعي الياف ابريشم توسط عنكبوت ‌ها، توليد ابريشم عنكبوت در مقياس بزرگ نيازمند روش ‌هاي پيشرفته مانند قراردادن DNA عنكبوت در حيوانات و باكتري ‌هاست. يادآور مي شود، الياف ابريشم عنكبوت توليدشده با اين روش‌‌ها، خواص مكانيكي و فيزيكي كاملاً مشابه ابريشم طبيعي عنكبوت را نداشته‌اند. الياف ابريشم عنكبوت داراي كاربرد‌هاي بالقوه اي در صنايع پزشكي و نظا‌مي ‌بوده كه اين مطالعه ‌مي‌تواند دريچه جديدي را به آينده اين الياف باز كند.