پژوهشي در اصل و منشأ شعر «رنج و گنج» بهار

منابعي كه تاكنون شعر رنج و گنجِ ملك‌الشعراء بهار را بررسي‌ كرده‌اند فابل لافونتن را سرچشمۀ آن دانسته اند، در اين مقاله، منشأ اصلي شعر بهار را در ميان كهن‌ترين فابل‌ها به جامانده از ازوپِ يوناني يافته، با ذكر مأخذ ارائه كرده‌ايم. درست است كه ملك‌الشعراء بهار شعر خود را از ترجمه منثور «زارع و پسرانش» فابل لافونتن گرفته‌، اما مضمونِ اصلي حكايت از آنِ ازوپِ(Æsop) يوناني (620–564.BCE) است كه در ميان حكايت‌هاي خود آورده‌است. ازوپ، حكايت‌هايش را به خاطر پند اخلاقي نهفته در آن‌ها‌ مي‌نگاشت؛ اين حكايت‌ها در دست لافونتن ابزاري مي‌شود براي قصه‌گويي كه با زمينه‌سازي، دورنماپردازي، ديالوگ‌هاي نمايشي كه با نتيجه‌گيري‌هاي اخلاقي همراه مي‌گردد. ملك‌الشعرا بهار هم با اشراف و اِشعاري كه به ادبيات و منظومۀ فكري ايراني دارد، ضمنِ بهره‌گيري از عناصر بومي، حكمت نهفته در حكايت ازوپ و لافونتن را در قطعه ادبي منظوم، متناسب با ذوق فرزندانِ سرزمين خود بيان كرده‌است. اين مقاله به روش توصيفي‌ـ تحليلي، اصل و منشأ شعر رنج و گنج ملك‌الشعراء بهار را بررسي‌مي‌كند. ارائه سرچشمۀ منظومه بهار و مقايسۀ نگرش فرهنگ‌هاي مختلف به موضوعي واحد، از هدف‌هاي اين مقاله است.