الگوي كنترل ريسك رفتاري سرمايه گذاران در بازار سرمايه ايران

نظريه هاي كلاسيك بيان مي دارد كه عاملان اقتصادي (اعم از بنگاهها و افراد) با هدف بيشينه سازي مطلوبيت(سود، سرمايه و...) به رفتاري عقلايي دست مي زنند در اين بين، از منظر رفتاري سرمايه گذاران، ريسك پذيري صفتي است كه افراد براساس آن تشويق مي شوند به ابتكار عمل روي آورند و كارهاي مخاطره آميز انجام دهند.درواقع، ريسك پذيري تمايل فرد به قرارگرفتن در سناريوي تصميم گيري است. حالت رفتاري، مجموعه اي از احساسات پايدار و با نمود خارجي است كه در افراد مختلف، شدت و مدت استمرار متفاوتي دارد.در راستاي توسعه مفهومي و تكويني ريسك رفتاري سرمايه‌گذاران در بازار سرمايه ايران، محقق ضمن توصيف، تبيين و الگوسازي، به دنبال شناسايي شاخص‌ها و مؤلفه‌هايي است كه نقش ريسك رفتاري سرمايه گذاران را در توسعه‌ي نگرش و باورهاي سرمايه-گذاران تعيين نمايد. به همين منظور در مقاله حاضر، محقق با استفاده از روش نظريه داده بنياد به ارايه مدل مفومي در راستاي كنترل ريسك رفتاري سرمايه از طريق مصاحبه با خبرگان در شركت‌هاي بورسي در محدوده‌ي زماني اوج فراخوان از اقشار مختلف جامعه به حضور در بورس اوراق بهادار يعني از سال 1398 الي 1400 پرداخت. نتايج تحقيق در قالب مدل ارايه شده داراي دو مقوله شرايط علّي شامل كنترل رفتارهاي احساسي و هيجاني سرمايه‌گذاران و ادراك و دانش سهامداران، سه مقوله‌ي زمينه‌اي شامل محرك هاي بيروني مثبت، محرك هاي بيروني منفي و رصد قوانين و سياست‌ها، سه مقوله‌ي مداخله‌گر شامل بروندادهاي رفتاري سهامداران، فرهنگ سرمايه‌گذاران و شاخصه‌هاي رفتاري سرمايه‌گذاران، يك مقوله‌ي راهبردي شامل نگرش‌هاي استراتژيك سرمايه‌گذران و يك مقوله‌ي پيامدي شامل رويكردهاي تصميم‌گيري سهامداران مي‌باشد و در انتها، پيشنهادات كاربردي به منظور به كارگيري در شركت‌ها و كارگزاري‌هاي بورس اوراق بهادار ارائه گرديد.