تبيين رابطه مفهومي الگو و ضابطه در معماري

دو واژه الگو و ضابطه از پراستفاده ‌ترين واژه‌ها در ادبيات معماري و شهرسازي هستند. همنشيني اين دو واژه از آن منظر كه هر دو نقش نظام‌دهندگي به محيط مصنوع را دارند اما نتيجه‌ متفاوتي از بهره‌گيري آنها حاصل شده، مورد توجه اين پژوهش است. بنابراين اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا نسبت بين الگو و معماري همان نسبت بين ضابطه و معماري است كه معماران سعي در احياي آن دارند؟ و آيا الگوها را مي‌توان در قالب ضوابط در معماري امروز به منصه بروز رساند؟ هدف اين پژوهش اين است تا با روشن‌سازي نسبت بين الگو و ضابطه با معماري، بنيان‌هاي تغييرات صورت گرفته را توضيح دهد و گامي در جهت تنظيم آگاهي‌ در حوزه معماري برداشته، در بسط نظريه‌هاي معماري تاثيرگذار باشد. براي بسط اين مفاهيم و پر كردن خلأ پژوهشي موجود، روش استدلال منطقي از مجموعه روش‌هاي كيفي انتخاب شد كه در تركيبي با تكنيك دلفي، براي آزمون داده‌هاي گردآوري شده از ادبيات موضوع، و روش گروه‌كردن، مدل مفهومي پژوهش تبيين گرديد. نتايج نشان مي‌دهد كه امروز ضوابط علاوه بر نزديك كردن طراحي به واقعيت‌هاي اجرا،  نقش تعيين‌كننده‌ روند طراحي را دارند و از آنجا كه در نقش محدودكنندگي آن‌ها تاكيد بسياري شده است، امكان بروز خلاقيت در طراحي را كاهش داده، نمي‌توانند متضمّن حضور مفاهيم معماري الگويي در معماري امروز باشند.