تدوين ضابطه‌اي براي حداقل ابعاد الزامي بالكن در مسكن آپارتماني شهر رشت از منظر استفاده‌ پذيري فضايي

امروزه به دلايل مختلف غالباً مساحت اندك و نامناسبي از مسكن آپارتماني در ايران و از جمله شهر رشت به فضاهاي نيمه‌باز خصوصي اختصاص مي‌يابد كه اين امر منجر به كاهش محسوس استفاده‌پذيري اين فضاها مي‌گردد. پژوهش حاضر تلاش مي‌نمايد تا نقش ضوابط ساختماني را در زمينه بهبود استفاده‌پذيري اين فضاها بررسي نمايد. در اين پژوهش، در گام نخست با رجوع به تجربيات بين‌المللي، ضوابط ساختماني مربوط به ابعاد حداقلي بالكن‌ در انگلستان، استراليا، سنگاپور، ژاپن، دوبي، لوكزامبورگ و هلند مورد مطالعه تحليلي قرار مي‌گيرد. سپس مروري بر ضوابط ساختماني مرتبط در نظام كنترل ساختماني فعلي ايران و به طور خاص شهر رشت انجام مي‌گردد. در ادامه بر اساس استدلال منطقي تلاش مي‌شود تا تعريفي براي «تراس حداقلي استفاده‌پذير» براي اين شهر ارائه و مساحت و ابعاد الزامي آن محاسبه شود. سپس، تلاش مي‌شود تا تصويري از وضع موجود طراحي فضاهاي نيمه‌باز خصوصي در مسكن آپارتماني متداول شهر رشت در مقايسه با ضابطه پيشنهادي در پژوهش حاضر ترسيم گردد. جهت انجام اين كار به نقشه‌هاي مسكن آپارتماني تاييد شده توسط واحد كنترل نقشه سازمان نظام مهندسي ساختمان شهر رشت مراجعه گرديد و كليه نقشه‌هاي مسكن آپارتماني سه طبقه به بالا كه در بازه زماني بهمن 1399 تا فروردين 1400 در اين سازمان تاييد شده بودند، شامل 340 واحد آپارتمان با مجموع 401 بالكن، به عنوان نمونه بررسي شدند. بررسي اخير حاكي از آن بوده است كه اولاً درصد اندكي از تراس‌هاي فعلي كه در مسكن آپارتماني در شهر رشت طراحي مي‌شوند (17%)، ضابطه پيشنهادي را رعايت مي‌كنند، لذا از نظر استفاده‌پذيري وضعيت نامطلوبي دارند. ثانياً، درصورتي كه ضابطه ابعاد و مساحت حداقلي براي تراس‌ها صرف‌نظر از تعداد اتاق خواب‌هاي واحد مسكوني در قالب يك تراس حداقلي دونفره تدوين گردد، چشم‌انداز نسبتاً بهتري از نظر قابليت اجرايي خواهد داشت. مقاله با بحث و پيشنهادهاي پاياني به اتمام مي‌رسد.