جهانِ معماري جهان: تحليل كيفي محتواي تست‌هاي «معماري جهان» در آزمون‌هاي ورودي كارشناسي‌ارشد معماري در ايران از سال ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۰

هر مورخي‌ جهانش را بسته به سياقي كه در آن مي‌زيد، برمي‌سازد. جهان درسِ «معماري جهان» نيز برساخته است، نه مفهومي غيرتاريخي و جهان‌شمول. تاكنون پژوهشي به اين مسئله نپرداخته است كه اين جهانِ برساخته چه مختصاتي دارد و چه ربطي به گذشته و حال دانشجوياني دارد كه تاريخ آن را فرا مي‌گيرند. اين مقاله مي‌كوشد نحوۀ ظهور و بروز جهان در تست‌هاي معماري جهان در آزمون‌هاي كارشناسي‌ارشد معماري در ايران را واكاوي كند. قصد اين پژوهش شناخت مقوله‌هايي است كه بازانديشي درباره آن براي تغيير درس معماري جهان ضرورت دارد. از آنجا كه تست‌هاي درس معماري جهان در آزمون‌هاي كارشناسي‌ارشد معماري نقشي تعيين‌كننده در يكسان‌سازي و استانداردسازي آموخته‌هاي اين درس در سراسر ايران دارد، از طريق تحليل كيفي محتواي اين تست‌ها از سال ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۰ شيوه برساخت جهان را در آن بررسيده‌ايم. جهانِ آزمون‌هاي كارشناسي‌ارشد معماري، جهان «مردي اروپايي» است كه مركز جغرافيايي-فرهنگي‌اش كشور ايتاليا و به‌ويژه شهر رم است و از نظر تاريخي، دوره‌هاي رنسانس و باروك در آن بيشترين اهميت را دارد. در اين جهان، آثار مربوط به مسيحيت جايگاهي كانوني دارد. تحليل تست‌ها نشان‌دهنده غلبه جهان-‌سازيِ «اروپامدار» بر ارزيابي معماري جهان در ايران است. در اين شيوه جهان‌-سازي، تاريخِ انسان غيراروپايي، دوره‌‌ها و انواع بناهايش كم‌اهميت تلقي مي‌شود و ارتباطي با معماري اروپايي برقرار نمي‌كند.