پريش‌خواني شهري؛ مفهومي نو در ادراك و خوانايي شهر

پريش‌خواني شهري مفهومي نوين براي بازگشت به ذهن انسان در فرايند طراحي شهر است. اين مفهوم به‌عنوان يك پديده ذهني، عمدتاً وجه معنايي- اجتماعي داشته و در الگوهاي رفتاري شهروندان تجلي مي‌يابد. پريش‌خواني شهري نوعي اختلال ادراكي- رفتاري در تعامل با محيط است؛ مقولاتي مثل آموزش، فقر، سرمايه اجتماعي، تحولات ارزشي، جامعه‌پذيري، قانون‌گرايي، تعلق‌خاطر، بي‌تفاوتي و ازخودبيگانگي، در كنار مؤلفه‌هاي كالبدي و نشانه- معناشناختي شهر، بر مقوله پريش‌خواني شهري اثرگذار است. هدف اين پژوهش معرفي پريش‌خواني شهري به‌عنوان يك مفهوم جديد، طي كاوش روي علل بي‌اعتنايي مردم به پيام‌هاي شهر است. پژوهش حاضر بر اساس روش تركيبي و از گونه تحقيقات تركيبيِ «متوالي- تبييني» است. تركيب دو روش كمي و كيفي در مرحله تفسير وقوع يافته است. مطالعات روي نمونه منتخب از ساكنان تهران انجام‌شده و رهيافت پژوهش بر روان‌شناسي اجتماعي استوار است. شهر امروزي پديده‌اي مبهم است كه ارتباط ساكنان شهر با آن، از قواعد كهن تبعيت نمي‌كند. اداره چنين شهري با رويكردهاي غيرسيستماتيك و ساده‌انگارانه، ممكن نيست و زندگي در آن، بدون خوانش درست از ماهيت آن، دشوار خواهد بود. اين پژوهش علل ناخوانايي شهر را نه الزاماً در محيط كالبدي، بلكه در ذهن و رفتار شهروندان جستجو كرده است؛ خروجي اين مطالعه معرفي مفهومي نو تحت عنوان «پريش‌خواني شهري» است.