بررسي ابعاد چهارگانه قدرت در توسعه مگامال‌هاي منطقه يك تهران

در چند دهه اخير، متفكران مطالعات شهري به اهميت قدرت در برنامه‌ريزي پي برده و به برنامه‌ريزان گوشزد كرده‌اند كه به آن توجه كنند. با‌اين‌حال زمينه برنامه‌ريزي، همچنان فاقد بدنه‌اي منسجم از نظريه‌ها و پژوهش‌هاي مرتبط با قدرت است. اين در‌حالي است كه در علوم سياسي و اجتماعي تا به امروز چهار بعد از قدرت شناسايي شده است و مدل‌هايي بر اساس آن‌ها تعريف شده است كه امكان انجام پژوهش‌هاي نظام‌مند را فراهم كرده است. پژوهش انتقادي حاضر كوشش دارد، با توجه به ظرفيت‌هاي برنامه‌ريزي شهري امكان استفاده از اين ابعاد را در بررسي چگونگي اعمال قدرت بر فرايندهاي توسعه شهري بسنجد. مورد مطالعه اين پژوهش توسعه مگامال‌هايي است كه با‌وجود ايجاد چالش‌هاي فراوان براي شهر و شهروندان همچنان رواج دارد. بررسي اين مسئله با استفاده از ابعاد قدرت، اين امكان را مي‌دهد تا چگونگي اعمال قدرت در فرايند توسعه مگامال‌ها با استفاده و به‌واسطه سيستم برنامه‌ريزي شهري آشكار شود. اين پژوهش ماهيتاً كيفي است و از روش برساخت‌گراي نظريه مبنايي بهره برده است. بر اين مبنا، پژوهشگر در تعامل با 18 نفر مصاحبه‌شونده  و بررسي اسنادي شامل 35 مصاحبۀ ثبت‌ شده در وب‌سايت‌ها، 23 مقاله و 3 سند مرتبط با مگامال‌ها به برساخت نظريه مبادرت مي‌ورزد. نتيجه آنكه فرايند توسعه مگامال‌ها، همسو با منافع قدرت، هم‌راستا با انحصار، همراه با مشروع‌سازي-عقلاني‌سازي  و فرآورده آن فضايي همسان با سراسربين است.