ارزيابي آثار تغييرات كاربري اراضي بر خدمات اكوسيستم بر اساس مدل InVEST (مطالعه‌ موردي: استان چهارمحال و بختياري)

بارزترين نمونه‌ فعاليت‏هاي انسان در سرزمين، به دليل افزايش جمعيت و نياز به توسعه، تغييرات كاربري اراضي است كه منجر به تغيير در تدارك خدمات اكوسيستم مي‏شود. بدين منظور، مطالعه‌ حاضر با هدف ارزيابي كمّي ظرفيت ذخيره‌ كربن و كيفيت زيستگاه و نمايش توزيع فضايي آن‌ها براي دستيابي به پايداري اجتماعي‌ـ اكولوژيكي، استفاده‌ پايدار از منابع زمين، و تدوين برنامه‏ها و سياست‏هاي مناسب در برنامه‏هاي آمايشي استان چهارمحال و بختياري انجام شد. مدل‏سازي خدمات اكوسيستمي منتخب با استفاده از مدل‏هاي نرم‏افزار InVEST و ظرفيت ارائه‌ آن‌ها در طبقات كاربري اراضي با استفاده از آناليز Zonal Statistics در محيط نرم‏افزار GIS محاسبه شد. نتايج نشان داد مناطق ذخيره‌سازي كربن با ارزش بسيار زياد در مناطق با پوشش جنگلي متمركز شده‌اند كه ظرفيت جذب كربن قوي دارند و بزرگ‌ترين مخزن كربن در اكوسيستم‌ها هستند. به همين ترتيب در اين مناطق نيز بالاترين كيفيت زيستگاه مشاهده شد و در مكان‏هايي كه پوشش گياهي تكه‏تكه شده و محيط اطراف آن با منابع تهديد انساني اشغال شده است كيفيت زيستگاه كاهش يافته است. از نظر توزيع فضايي، ذخيره‌ كربن و كيفيت زيستگاه الگوي توزيع فضايي كم‌ـ بالاـ متوسط از شمال به جنوب را نشان دادند. نقشه‌هاي خدمات اكوسيستمي ايجادشده در اين مطالعه مي‌تواند در شناسايي مناطق بالقوه‌ عرضه‌ ذخيره‌سازي كربن و كيفيت زيستگاه مفيد باشد و مبناي علمي را براي بحث بيشتر توسط سياست‏گذاران درباره‌ برنامه‏ريزي كاربري زمين در آينده از منظر به حداقل رساندن تغييرات اقليمي و افزايش تنوع‏زيستي فراهم كند.