تحليلي بر ماهيت شهر مطلوب از ديدگاه اميرمؤمنان علي(ع)

شهر مطلوب عنواني است براي يك جامعه زميني كه زمينه حداكثري امكانات مادي و معنوي در اين شهر، باعث گرايش اكثر افراد به روحيه خداباوري و خدامحوري مي‌شود. ازآنجاكه تحقيقات جامع و همه‌جانبه در خصوص صفات شهر مطلوب اسلامي از كلام امامان معصوم (ع) و به‌طور ويژه از كلام امام علي(ع) همچنان در ابتداي راه بوده، پژوهش حاضر به مطالعه و بررسي كلام امام علي(ع) از منابع حديث به‌طور خاص نهج‌البلاغه در راستاي دستيابي به اصول حاكم بر شهر مطلوب پرداخته است. در اين مسير هشت مبناي اصلي از ديدگاه اميرمؤمنان علي(ع) در معرفي شهر مطلوب، شامل توحيد، عدالت، حيات، كرامت انسان، آزادي، امنيت، نظم و مالكيت شناسايي شده و اين هشت مبنا در ابعاد سه‌گانه اصلي شهر مطلوب يعني مباني فكري انسان، ارتباطات انساني و ابعاد عيني و كالبدي، از ديدگاه امام (ع) پي‌جويي گرديده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه ساحت فكري شهر از ديدگاه امام علي(ع)، برجسته‌ترين و مهم‌ترين ساحت بوده كه هم جايگاه تجلي شهر مطلوب به شمار رفته و هم بر ساحت‌هاي ديگر تأثيرگذار است. درنهايت شهر مطلوب بايستي به تمام ابعاد زندگي انسان، اعم از جسمي و روحي توجه كامل داشته و محيط پاك و سالم نقش ابزاري داشته و تنها بستري براي رشد اين ابعاد وجودي انسان با هدف دستيابي انسان به مقام اصلي خود، يعني خليفه‌اللهي بوده؛ فلذا همه‌چيز در اين جامعه، ابزاري در جهت خدمت به انسان و رشد كرامت‌هاي اوست.